TBMM Genel Kurulu’nda, AK Parti Aydın Milletvekili Mustafa Savaş ve arkadaşlarının imzasını taşıyan teklifin birinci maddesi kabul edildi. Kurumlar vergisi mükellefi halk otobüsleri işletmelerine vergi indirimi getirildi. Elektronik ücret toplama sistemleri bulunan İstanbul’daki 900 işletmeyi ilgilendiren bu düzenlemeyle, bu mükellefler yıllık hasılatlarının yüzde 10’u kadar vergi ödeyecek. Cumhurbaşkanı bu oranı iki katına kadar arttırmaya veya yarısına kadar indirmeye yetkili olacak.
VARLIK BARIŞI UZADI
Kamuoyunda varlık barışı olarak bilinen uygulamanın süresini 6 ay uzatan madde de Meclis’ten geçti. Buna göre, yurtdışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını belli şartlar çerçevesinde 31 Aralık 2019 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişiler, sözkonusu varlıkları serbestçe kullanabilecek. Bunun yanısıra gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan, ancak işletmelerin kayıtları arasında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların kanuni defterlere kaydedilmesine imkan tanınacak. Bildirim yapılan yurtdışı varlıklar ile beyan edilen yurtiçi varlıkların değerleri üzerinden yüzde 1 oranında vergi alınacak. Bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen verginin süresinde ödenmesi ve bildirilen varlıkların bildirim tarihinden itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transferi koşuluyla sözkonusu varlıklar nedeniyle hiçbir şekilde vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak. Son bir yıl içinde varlık barışı kapsamında sisteme giren paranın 17 milyar TL. Varlık barışı kapsamındaki bu beyan ve bildirimlerin 8 Milyar TL’si yurtdışı, kalan bölümünün yurtiçi varlıklarını içeriyor.
MB’YE ANLIK VERİ AKIŞI
Teklifin kabul edilen üçüncü maddesiyle Merkez Bankası artık bankaların ve bankaca uygun görülecek diğer mali kurumların yükümlülüklerini değil, “bilanço içi veya dışı uygun görülen kalemlerini” esas alarak zorunlu karşılıklar ve umumi disponibilite ile ilgili usul ve esasları belirleyecek. Düzenlemeyle mali piyasaları izlemek amacıyla bankalar ve diğer mali kurumlar ile bunları düzenlemek ve denetlemekle görevli kuruluşlardan gerekli bilgiler ile istatistikleri toplama yetkisine sahip Merkez Bankası’na bu çerçevede yeni yetkiler de verilecek. Bu amaçla Merkez Bankası kurum ve kuruluşların bilgi işlem sistemlerine erişim sistemleri kurabilecek. Böylece Merkez bankası bankaların yaptığı işlemlere 2 gün sonra değil, anlık olarak ulaşabilecek.
YEDEK AKÇEYE VİZE
Teklifin yedek akçeye ilişkin düzenlemesi de komisyondan geçti. Buna göre, Merkez Bankası’nın yıllık safi karının yüzde 20’sinin ihtiyaç akçesi olarak ayrılması uygulamasına son verilecek. Hisse senetlerinin nominal değeri üzerinden yüzde 6 oranında ilk kar hissesi olarak hissedarlara verilecek tutarın düşülmesinden sonra kalan tutarın en çok yüzde 5’inin 2 aylık maaş tutarını geçmemek üzere banka mensuplarına dağıtılmasına ve yüzde 10’unun da ikinci tertip ihtiyaç akçesi olarak tutulmasına yönelik uygulama ise devam edecek. Son yıl karından ayrılan ihtiyaç akçesi hariç, birikmiş ihtiyaç akçeleri her yıl kara katılarak dağıtılabilecek.
Teklifle Merkez Bankası Kanuna’na eklenen geçici madde uyarınca, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar ayrılmış bulunan ihtiyat akçelerinin tamamı ile ikinci tertip ihtiyat akçelerinin son yılın karından ayrılan kısmı hariç tamamı Banka Genel Kurul kararı aranmaksızın Hazine’ye verilecek. Geçen yıl karı 66 milyar TL olan MB’nin bu yılın ilk altı ayında ise 25 milyar TL kar beklentisi sözkonusu. Son dönem yedek akçede biriken para ise 46 milyar TL.
Geçen yıl bazı üniversitelerin bölünmesiyle kurulan üniversitelere devredilen bina ve tesislerin bulunduğu taşınmazlardan, halen bu bina ve tesislerin eski maliki üniversitelerin mülkiyetindeki taşınmazlar, talepleri halinde YÖK’ün onayıyla bu üniversitelere devredilebilecek. Kurulan üniversitelere bağlanan birimlerin hangi bina, tesis ve taşınmazları kapsadığı konusundaki tereddütleri YÖK giderecek.
