Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden astrobiyolog Betül Kaçar: Doğru yere bakmanız gerekiyor.
Yeni bir çalışma, bilinen haliyle yaşamdan kökten farklı olabilecek biyolojik sistemlerin birçok farklı gezegende yaşayabileceğini ortaya koydu.
Buna göre Dünya’daki yaşamın temelini oluşturan karbonun ötesindeki elementler, kendi kendine devam edebilen kimyasal reaksiyonları ateşleyebilir ve bu süreç nihayetinde yeni canlı formlarının ortaya çıkmasıyla sonuçlanabilir.
Dünya’da yaşam organik bileşiklere dayanıyor. Bu moleküller karbondan oluşuyor ve genelde hidrojen, oksijen, nitrojen, fosfor ve kükürt gibi diğer elementleri içeriyor.
Independent Türkçe’de yer alan haberde bilim insanları uzun zamandır Dünya dışı yaşamın önemli ölçüde farklı bir kimyaya dayalı olarak evrimleşip evrimleşemeyeceğini merak ediyordu. Örneğin silikonun başka bir gezegende biyolojinin omurgası olarak da hizmet edebileceği öne sürülüyordu.
ABD’deki Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden astrobiyolog Betül Kaçar, “Sadece Dünya yaşamının değil, tüm yaşam biçimlerinin neye benzeyebileceğine dair bir fikre sahip olmamız için bu olasılıkları araştırmak önemli” ifadelerini kullandı.
Dünyadaki yaşamın anahtarı olan kimyasal etkileşim, otokataliz diye biliniyor. Otokatalitik reaksiyonlar kendi kendini sürdürebiliyor ve aynı reaksiyonun tekrar gerçekleşmesini sağlayan moleküller üretebiliyor.
Kaçar, “Yaşam, daha fazla yaşamın oluşmasını katalize eder. Bir hücre, 4 hücreye dönüşebilen iki hücre üretir ve bu böyle devam eder. Hücre sayısı çoğaldıkça, olası etkileşimlerin sayısı ve çeşitliliği de buna bağlı olarak çoğalır” diye ekledi.
Yeni çalışmada Kaçar ve meslektaşları, organik bileşiklerin ötesinde otokatalizin gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini araştırdı.
Bunun için de son iki yüzyıl içinde birçok farklı dilde yazılmış bilimsel belgeyi analiz ettiler.
Çalışmanın ortak yazarı Zach Adam, “Etkili dil ve çeviri araçlarıyla, otokatalitik döngülerin yaygınlığına ilişkin türünün ilk örneği olan bu değerlendirmeyi tasarlayıp yürütmeyi başardık” diye konuştu.
Nihayetinde araştırmacılar 270 farklı otokatalitik reaksiyon döngüsü keşfetti.
Kaçar, “Otokataliz o kadar nadir olmayabilir, aksine birçok farklı ortamın, hatta Dünya’dan gerçekten farklı olanların bile genel bir özelliği olabilir” diye ekledi.
Bahsi geçen 270 döngünün çoğunda organik bileşikler kullanılmamıştı. Bazıları, cıva veya radyoaktif metal toryum gibi Dünya’daki yaşamda rol oynamayan veya son derece nadir görülen elementler etrafında yoğunlaşıyordu.
Bu döngülerin önemli bir kısmı muhtemelen aşırı yüksek veya düşük sıcaklıklar ya da basınç altında meydana gelmişti.
Araştırmacılar, diğer elementlerle nadiren kimyasal reaksiyona giren soy gazları içeren 4 otokatalitik döngü bile tespit etti.
Hakemli bilimsel dergi Journal of the American Chemical Society’de yayımlanan bu bulgular, otokatalizin diğer elementlerde düşünüldüğünden daha kolay meydana geldiği anlamına geliyor.
Araştırmada tespit edilen döngülerden yalnızca 8’i, 4 veya daha fazla reaksiyondan oluşan nispeten karmaşık döngülerdi. 270 döngünün çoğu basitti ve her biri yalnızca iki reaksiyondan oluşuyordu.
Space’e konuşan Kaçar, “Bu tür reaksiyonların çok nadir olduğu düşünülüyordu” ifadelerini kullandı:
Burada söz konusu reaksiyonların nadirlikten çok uzak olduğunu gösteriyoruz. Sadece doğru yere bakmanız gerekiyor.
