Türkiye ekonomisindeki gelişmelerin endişe verici boyutlar kazandığı, Arjantin’deki mali piyasalar paniğini Türkiye’nin izleyebileceği ileri sürüldü. Avrupa ekonomi medyasındaki bazı haberler, Türk piyasalarının “seçim hediyeleriyle”birlikte daha da kırılgan hale geldiğine dikkat çekti…
Uluslararası mali piyasalardaki krizin Türkiye’nin de dahil olduğu “Eşik Ülkeler”de her an küresel bir çöküşü tetikleyebileceği, hafta sonunun önemli ekonomi haberleri arasında öne çıktı. Arjantin’deki yeni paniğin ayrıntıları yüzde 40’lara varan ani gösterge faiz artırımıyla örneklendirilirken, Türkiye’nin bazı açılardan bu ülkeden daha kötü durumda olduğu da vurgulandı. Çeşitli haber ve analizlerde Erdoğan rejiminin “seçim nedeniyle dağıttığı bahşişlerin” krizi daha da derinleştireceğine işaret edildi.
Sadece Almanya’nın değil Avrupa’nın önde gelen yayın gruplarından Springer’in “kaliteli gazetesi” Die Welt’te yayımlanan ayrıntılı bir haber-analizde, korkutucu tablonun ayrıntıları sıralandı. ABD Merkez Bankası’nın bir süredir faizlerde artışa giderek gelişmekte olan ülkelerdeki yatırımları kendisine çektiği belirtilen haberde, yatırımcı kaçışının önce Arjantin’i vurduğu, onu Türkiye’nin izleyebileceği hatırlatıldı. Haberde, Türkiye piyasalarındaki gelişmelerin ayrıntıları verilirken, bu tür krizlerde çöken bir ülkenin başka ülke veya ülkeler dizisini de uçuruma çekebileceği kaydedildi. Arjantin’deki 100 yıllık devlet tahvillerinin yüzde 15 değer yitirdiği belirtilen haberde, tahvil piyasalarında yangının başladığı uyarıları da dikkat çekti.
TÜRKİYE HER AN…
Berlin politikalarına yakın ve iyi haber alan Die Welt’in, mali piyasalardaki kriz haberinde Türkiye’ye ayrılan yer “anlamlı bulundu”. Haberde mayıs ayı içinde TL’nin dolar karşısında yüzde 4.3 değer yitirdiği kaydedilirken, 10 yıllık devlet tahvillerinin de yüzde 13’lük rekor bir getiriyle “donatılarak” krizin önlenmeye çalışıldığı, ancak “Cumhurbaşkanı Erdoğan faiz artışı istemediği için” sorunun daha da büyüyebileceği belirtildi. Arjantin’deki köklü baz faiz düzenlemelerinin henüz görülmediği Türkiye’de faizlere yönelik ufak tefek rötuşların başarı getirmekten çok uzak olduğunun altı çizildi. Uluslararası yatırımcıların Arjantin ve Türkiye’den büyük bir hızla çekildiği, bu haberlerle bir kez daha onaylanmış oldu.
TÜRKİYE LİSTE BAŞI GİBİ…
Bu arada aynı haberde Bloomberg verileriyle hazırlanan bir tablo, Türkiye’deki kırılganlığın vehametine yeni bir örnek olarak sergilendi. Türkiye’nin de yer aldığı“Eşik Ülkeler” listesinde ABD Doları karşısında bu yıl en çok değer yitiren paranın yüzde 16.8 ile Arjantin Pesosu olduğu ve artık panik aşamasında bulunan bu ülkeyi yüzde 11.1’lik değer yitimiyle TL’ni izlediği bildirildi. Die Welt’in haberinde Türkiye’deki cari açığın GSYİH’nın yüzde 6’sını bulduğu, panik halindeki Arjantin’de ise bu oranın yüzde 4’e yaklaştığı hatırlatıldı. Türkiye’nin “eşik ülkelerde” patlayacak büyük krizin ilk iki ülkesinden biri olacağına kesin gözüyle bakılıyor.
Yeni ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell’ın gösterge faiz oranlarını “eşik ülkeleri dikkate almaksızın” yükseltmesi halinde, buralardan sermaye kaçışının iyice artacağı, bunun da Türkiye ve benzeri ülkelere ölümcül bir darbe olabileceği, ekonomi medyasındaki haber ve analizlerin “gizli yorumu” kabul ediliyor.
Osman Çutsay
