Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) enflasyon verileri, Nisan 2022’den bu yana madde sepeti verilerini yayınlamayı bırakmasının ardından şeffaflık açısından tartışmalara yol açtı.
TÜİK, “Kamuoyunun yanlış yorum yapmasını önlemek ve yanlış anlamaların doğmasını engellemek” gerekçesiyle enflasyon hesabında yer alan maddelerin fiyatlarını iki yılı aşkın bir süredir açıklamıyor. Ancak bu durum, toplumda gizlilik suçlamalarına ve verilerin doğruluğuna dair şüphelerin artmasına neden oldu.
Ekonomist Alaattin Aktaş, Nisan 2022’de yayınlanan son verilerin endeksteki değişim oranlarını kullanarak güncel madde fiyatlarını hesapladı. Aktaş’ın “İşte TÜİK’in Gizlediği Madde Fiyatları” başlıklı yazısında yer alan hesaplamalar, TÜİK verilerinin gerçeği tam olarak yansıtmadığını ortaya koydu.
Hesaplamalara göre, TÜİK verilerinde yurt ücreti 457 lira olarak baz alınırken, gerçek yurt ücreti 1.200 liraya yükselmiş durumda. Benzer şekilde, ev kira fiyatı 5.845 lira olarak belirlenirken, gerçek kira fiyatları ortalama 7.500 liraya ulaştı.
Dana eti fiyatı Nisan 2022’de TÜİK verilerine göre 111 lirayken, Haziran 2024’te 433 liraya, süt fiyatları 10 liradan 29 liraya, zeytinyağı fiyatları 64 liradan 113 liraya, doktor muayene ücreti 28,22 liradan 33,69 liraya, taksi ücreti ise 21 liradan 75 liraya çıkmış durumda.
Bu veriler, TÜİK’in enflasyon hesaplamalarının gerçeği tam olarak yansıtmadığını ve toplumun enflasyonun gerçek boyutlarını doğru bir şekilde anlayamadığını göstermektedir. Enflasyon verilerinin şeffaf ve doğru bir şekilde sunulması, ekonomik kararların sağlıklı bir şekilde alınmasında hayati önem taşımaktadır.
TÜİK’in madde sepeti verilerini yayınlamaması, kamuoyunun yanlış bilgilendirilmesine neden olmakta ve enflasyona ilişkin güvenilir kaynakların eksikliğini doğurmaktadır. Bu durum, ekonomik istikrarı tehlikeye atarken, toplumda hükümete olan güvenin de zedelenmesine yol açmaktadır.
Yurttaşların enflasyonun gerçek boyutlarını ve ekonomik gelişmeleri doğru bir şekilde anlayabilmesi için TÜİK’in madde sepeti verilerini tekrar yayınlamaya başlaması gerekmektedir. Şeffaflık ve hesap verebilirlik, sağlıklı bir ekonomi için olmazsa olmaz unsurlardır.
