Stres ve Kanser: Stres Seviyeleri Yükselirken Beklenen Artış
Stres seviyelerindeki artış ve 2030 yılına kadar kanser vakalarında %33’lük bir artışla dört milyona ulaşması bekleniyor. Bu durum, stresin vücut üzerindeki etkilerine dair deliller ışığında, bazı kanser uzmanları ikisi arasındaki bağlantının “şaşırtıcı olmayacağını” ifade ediyor.
Stresin Kanser Üzerindeki Etkisi
Brighton Üniversitesi’nden Profesör Melanie Flint, stres hormonlarının kanser üzerindeki etkilerini inceleyen çalışmaları yorumlayarak şunu belirtiyor: “Stresin, ilk etapta kanser oluşumuna ve daha sonra da yayılmasına katkıda bulunabileceğine inanıyorum. Ancak doğrudan bir neden değil, katkıda bulunan bir faktör.”
Popülasyonları uzun süre takip eden çalışmalar da bu görüşü destekliyor. Finlandiya’da 10.000 kadını 15 yıl boyunca izleyen bir araştırma, yas tutan kadınların beş yıl sonra meme kanserine yakalanma riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koydu. İşyerinde strese maruz kalmanın da 65 yaşından küçük erkeklerde prostat kanseri riskiyle, kadınlarda ise meme kanseriyle (daha zayıf da olsa) ilişkili olduğu tespit edildi.
Kesin Bir Bağlantı Yok
Bununla birlikte, stres ve kanser arasındaki ilişkiyi kesin olarak kanıtlamak zor. Kanser Araştırmaları Enstitüsü’nden Profesör Trevor Graham’a göre, sorun kısmen stresin genellikle kanser riskini artıran diğer davranışlarla birlikte görülmesinde yatıyor. “Stresli bir yaşam tarzı; sigara içmek, aşırı alkol tüketimi, hareketsizlik ve sağlıksız beslenme gibi birçok kanser risk faktörüyle bağlantılı olabilir; bu da nedensel faktörleri birbirinden ayırmayı zorlaştırıyor.”
Stresin Etkisi
Stresin vücutta bir dizi sonuca yol açtığı biliniyor. Flint, “Stres, stres hormonu kortizolün salınımına neden olur. Kortizol, her hücrede bulunan reseptörlere bağlanır ve bu, iltihap gibi diğer süreçleri de içeren çeşitli etkileri tetikler. Stres ve kortizol ayrıca bağışıklık sistemini de baskılayabilir.” diyor.
Bilim insanları, laboratuvar ortamında stresin hücreler üzerindeki etkilerini taklit etmeye çalıştılar. Bu deneyler, stresin DNA’ya zarar verdiğini ve hücrelerde kansere dönüşebilecek değişikliklere yol açabileceğini gösterdi. Graham, ancak stresin insan vücudunda tam olarak neye neden olduğunu göstermek için iyi bir ölçüt olmayabileceğini vurguluyor. Ayrıca çoğu insanın bu hasarı doğal olarak onarabildiğine dikkat çekiyor.
Yayılmada Rolü
Uzmanlar, kanıtların en güçlü olduğu noktanın, stresin kanser geliştikten sonraki yayılmasında rol oynayabileceği konusunda hemfikir.
