Sosyal Medyada Milli Dönem. Son dönemde popüler sosyal medya uygulamalarında başta Türkiye olmak üzere ABD menfaatlerine aykırı hesap ve paylaşımlara müdahale edilmesi günümüzde yabancı menşeili sosyal medya uygulamalarının tarafsızlığını tartışılır hale getirdi. Sosyal Medyada Milli Dönem. Manipülasyonla toplum mühendisliği yapıldığı iddiaları kullanıcıları yerli ve milli uygulamalara yönelirken, Çin ve Rusya gibi ülkeler de konuyla ilgili çalışmalarına devam ediyor.
HAREKATA DESTEK VERENLER ASKIYA ALINDI
Geçen günlerde ABD istihbarat teşkilatlarıyla bağlantılı olduğu bilinen ‘Atlantik Konseyi’ (Atlantic Council) adlı Washington merkezli düşünce kuruluşunun internet araştırmaları merkezi Digital Forensic Research Lab (DFRLab)’ın 16 Ekim 2019 tarihinde, Barış Pınarı Harekâtı esnasında Türkiye’de sosyal medya eğilimlerini ele alan bir rapor yayımladığı ortaya çıkmıştı. Rapora göre Barış Pınarı Harekatı’na destek paylaşımları şüpheli hareket olarak nitelendirilmiş, kullanıcıların sahte hesap olduğu öne sürülmüştü. Raporun yayınlandığı günlerde başta Vatan Partisi, Aydınlık Gazetesi ve Türkiye Gençlik Birliği (TGB) yöneticileri olmak üzere harekâtı destekleyen hesaplar twitterda askıya alınmıştı.
TWİTTER’DAN TRUMP’A PERİNÇEK ÖZRÜ
Twitter ayrıca Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek’in ABD Başkanı Donald Trump’ın tehdidine yanıt olarak yazdığı ‘MahvolursunTrump’ etiketini engelledi, gecikme için de özür diledi. ABD’deki etkili haber sitelerinden Breitbart’taki habere göre Allum Bokhari’ye konuşan Twitter Sözcüsü, “Bu cümle (#MahvolursunTrump) trendlerde görünmemeliydi ve bu hata için üzgünüz. Bazen, belirli içerikleri engelliyoruz ve bunda da şu an için aynısını yaptık” demişti. ‘MahvolursunTrump’ etiketi kısa sürede milyonlarca görüntülenmiş fakat etiket Trend Topic listesine girmemişti.
Bu gelişme de sosyal medya uygulamalarının ülkeler için çok önemli bir güvenlik konusu olduğunu ortaya koydu. Konuyu Ulusal Kanal’a değerlendiren yerli sosyal medya uygulaması Yazbee’nin kurucusu Arif Ünver de sosyal medyanın ekonomik olduğu kadar bilgi güvenliği anlamında da önemli olduğunu belirtti. Sosyal medyada yapılan paylaşımlarla çok büyük dataların oluştuğunu belirten Ünver, “Bunun verdiği mesajlar üzerinden toplum mühendisliği yapılıyor” dedi. Yerli ve milli teknolojinin önemini de vurgulayan Ünver “sosyal medyada da milli dönemi başlatalım” dedi. Ünver şunları vurguladı:
‘MANİPÜLASYONA ZEMİN HAZIRLIYOR’
“Sosyal medyanın hem ekonomik tarafı var hem de bilgi güvenliği tarafı var. Rusya’da yeni alınan bir karara göre 2020 yılının ikinci yarısından sonra satılan mobil cihazlarda eğer muadili varsa Rusya’nın kendi ürünleri kullanılacak, diğerleri kullanılmayacak. Çin’in kendi sosyal medya platformları var. İran’da da benzer çalışmalar var. Sosyal medyada sınırları tüm dünyaya açtığınız zaman bir takım manipülatif ortamlar zemin kazanıyor. Adamlar hiçbir enerji harcamadan algı yönetimiyle sizin ülkenizi karıştırabiliyor. Bunun birçok boyutu var. Sosyal medya hayatımıza girdikten sonra gelişmekte olan ülkelerde ciddi manipülasyonlar yapılıyor. Sosyal medya o kadar masum bir mecra değil. Burada bir data oluşuyor. Bunun verdiği mesajlar üzerinden toplum mühendisliği yapılıyor. Şu anda Türk insanı başkasının kayığına biniyor.
“Üreten ülkeler etken olur, tüketen ülkeler edilgen olur. Şu anda Türkiye’deki ekonomik sistemimiz halen tüketime dayalı büyüme modeline sahip. Tükettiğimizin büyük bölümünü ithal ediyoruz. Bu şekilde ne olur? Edilgen oluyoruz. Türkiye’nin tam bağımsızlığını ilan edebilmesi için üretim tarafındaki yüzdesini artırması lazım. Hem iç hem dış pazara satış yapması lazım.”
‘DEVLET DESTEK VERMELİ’
“Yazbee’de çalışanlar tamamen Türk. Devletten 1 Türk lirası destek, teşvik almadık. Tamamen kendi imkanlarımızla bir anonim şirketiyiz. Tamamen öz kaynaklarımızla yaptık. Hiçbir şekilde yabancı mühendis çalıştırmadık. Hepsi Türk. Hatta içimizden yetiştirip yurtdışına gönderdik. Gitme diyemedik. Çünkü kendilerini çok iyi geliştirip bizim verdiğimizin 5-10 katı maaşlara gittiler. Biz de veririz o paraları. Para kazanalım, biz de veririz. Bu desteğin en büyüğünü de devletin vermesi lazım. Twitter, 2008’de Obama seçim çalışmasını oradan yaptığı için dünyada tanındı. Türkiye gibi ülkelerde işaret edilmesi lazım. Tüm siyasi liderlerin gelmesi lazım. Türkiye Cumhuriyeti’nin Türk milletinin geleceğini ilgilendiren önemli bir yatırımdır Yazbee.
WHATSAPP’DAN FİLİSTİN SANSÜRÜ
Sansür uygulayan tek uygulama Twitter değil. Dünyanın en popüler sosyal iletişim ağından biri olan Whatsapp da geçen günlerde Filistinli gazetecilerin hesaplarını engelledi. Şirket engellemelerin gerekçesini “hesap etkinlikleri ve hizmet koşullarını ihlal etmek” olarak açıkladı. Anadolu Ajansı’nın Gazze muhabirlerinden Mustafa Habbuş, İsrail’in Gazze’ye son saldırıları sırasında kişisel hesabının engellendiğini ifade etti. Batı Şeria merkezli Sada Socıal merkezi müdürü, “işgalci israil, internette ve tüm sosyal medyada Filistin içerikli haber ve paylaşımlara kısıtlama getirmeye çalışıyor” ifadelerini kullandı.
İRAN’I SAVUNAN ETİKETLERE ENGELLEME
Twitter Barış Pınarı Harekatı’nı savunan hesap ve etiketleri engellediği gibi İran yönetimini savunan etiketleri de engelledi. İran’da yaşanan protesto gösterilerine ABD’li yetkililerin destek açıklamalarına tepki gösteren Tehran Times gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Muhammed Gadiri, Twitter yönetiminin İran rejimini savunan etiketleri engellediğini ve İran karşıtı hesapları yükselttiğini, öne çıkardığını söyledi. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da Twitter hesabından Farsça mesaj yayınlayarak İranlı göstericilere seslendi: “Rejimin baskı uyguladığı fotoğraf ve videoları bize gönderin yayınlayalım” dedi.
HONG KONG’DA 936 HESAP KAPATILDI
Hong Kong’da yaşanan şiddete varan protestolarda da sosyal medya uygulamaları tarafını gösterdi. Facebook ve Twitter, Hong Kong’ta süren protestolarda Çin’i suçlayan kullanıcılara dokunmazken, gerçekleri ortaya koyan 936 hesabı askıya almıştı. Yapılan açıklamada, konuya ilişkin yapılan soruşturmalarda, kampanyanın Çin hükümeti tarafından desteklendiği yönünde güvenilir kanıtlar elde edildiği aktarıldı.
KÜBA’DA DA SANSÜR
Sosyal medyada ABD’nin hedef aldığı ülkelerden Küba’da da sansür uygulandı. Küba Devlet Başkanı Miguel Díaz-Canel Bermúdez’in katıldığı söyleşiyi yayımlayan Küba’nın medya kanallarının hesapları Twitter’da askıya alındı. Komünist Parti lideri Raul Castro, kızı Mariela Castro, devlet kurumlarına ait resmi hesaplar, gazetecilerin ve bazı devlet görevlilerinin hesapları da askıya alındı.
MADURO’DAN TWİTTER’A TEPKİ
Twitter 2017’de Venezuela’da 180 hesabı askıya almıştı. Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, sosyal medya platformu Twitter’ın ülkedeki bazı hesapları askıya almasına tepki gösterdi. Twitter’ın hükümet yanlılarına ve takipçilerine baskı yaptığını ileri süren Maduro, çoğunluğu oluşturan ve doğruları ifade eden binlerce takipçisinin engellendiğini savundu.
RUS MEDYASINA REKLAM YASAĞI
Twitter 2017’de Rusya’nın Russia Today ve Sputnik kuruluşlarına 2016 ABD Başkanlık seçimlerine müdahale etme girişimleri iddiasıyla reklam yasağı getirmişti. Karara Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, “ABD istihbarat kurumlarınca dikte edilen bu adım, ifade özgürlüğünün vahim bir ihlalidir” sözleriyle tepki göstermişti. Öte yandan Rusya, 1 Kasım’da yürürlüğe giren internet yasasının ardından kendi internet ansiklopedisini hayata geçirmek istiyor.
