Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Haziran ayı fiyat gelişmelerine ilişkin değerlendirmesini yayınladı. Bu değerlendirmede, memurlar ve emekliler için hayati önem taşıyan 6 aylık enflasyon farkı hesaplamalarını etkileyen veriler incelendi.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, Haziran ayında enflasyon aylık bazda %1,64, yıllık bazda ise %71,60 artış gösterdi. Bu, yıllık enflasyonda 8 ay sonra kaydedilen ilk düşüş oldu. Üretici enflasyonu ise aylık %1,38, 6 aylık %19,49 ve yıllık bazda %50,09 arttı.
TCMB değerlendirmesinde, yıllık enflasyonun hizmet grubu hariç tüm gruplarda gerilediği belirtildi. Hizmet grubunda aylık fiyat artışı önceki aya göre zayıfladı ancak yüksek seyrini korudu.
Ay bazında, kira ve lokanta-otel alt gruplarında fiyat artışlarının yavaşladığı, ulaştırma ve haberleşme hizmetlerinde ise güçlendiği görüldü. Kirada aylık artış %5,09’a gerilerken, yıllık enflasyon %123,64’e yükseldi. Gıda fiyatlarındaki artışın zayıflamasıyla birlikte, lokanta-otel alt grubu aylık enflasyonu %3,09 olarak gerçekleşti. Diğer hizmetler alt grubunda, eğitim hizmetleri fiyatlarında artış göze çarparken, bakım ve onarım ile sigorta hizmetleri fiyatları düşüş gösterdi.
Ulaştırma ve haberleşme sektöründe fiyat artışları güçlendi. Ulaştırma hizmetlerinde fiyat artışı (%4,53) bayramın etkisiyle haziran ayında yükseldi ve yıllık enflasyon %103,54’e ulaştı. Alt grup aylık enflasyonunda, karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı (%12,71) ve şehir içi yolcu taşımacılığı tarifelerindeki artışlar etkili oldu. Haberleşme hizmetleri fiyatları %4,20 oranında yükselirken, cep telefonu ve internet ücretleri ile posta hizmetleri fiyatlarındaki belirgin artış dikkat çekti.
TCMB, döviz kurundaki ılımlı seyir, iç talep gelişmeleri ve otomobilde gerçekleşen indirim kampanyalarının etkisiyle, dayanıklı mal fiyatlarının haziran ayında gerilediğini vurguladı. Son dönemde döviz kurunun yatay seyretmesi ve iç talepteki zayıflamaların yansımasıyla, dayanıklı mallar (altın hariç) fiyatları, Ağustos 2021’den bu yana ilk kez düşüş (%0,50) gösterdi. Mobilya (%1,95) ve beyaz eşya (%1,30) fiyatları artarken, otomobil (%0,92) ve beyaz eşya dışındaki elektrikli ve elektriksiz ev aletleri (%1,99) fiyatları geriledi.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda fiyatlar haziran ayında %1,78 arttı. Yıllık enflasyon ise 68,08 oldu. Yıllık enflasyonun işlenmemiş gıdada 6,03 puan gerilediği, işlenmiş gıdada ise 1,39 puan arttığı kaydedildi.
Sezonsel faktörlerden arındırılmış verilere göre, taze meyve sebze fiyatları hazıranda yüksek bir artış kaydetti. Yeşil yapraklı sebzeler, domates, patates ve soğan fiyatlarındaki artış öne çıktı. Kırmızı et fiyatlarında ise düşüş görüldü. İşlenmemiş gıda aylık fiyat artışı %0,79 olarak gerçekleşti. İşlenmiş gıdada aylık enflasyon %2,71 ile yavaşlarken, ekmek-tahıllar kalemindeki fiyat artışı (%4,64) ön plana çıktı.
Yurt içi üretici fiyatlarına ilişkin değerlendirmede, enerji fiyatlarındaki %2,22’lik artışa dikkat çekildi. Sektörler bazında incelendiğinde, kömür ve linyit, içecekler, su ve suyun arıtılması ve damıtılması, basım ve kayıt hizmetleri, deri ve ilgili ürünler, elektrik gaz buhar ve iklimlendirme fiyat artışları öne çıkan alt gruplar oldu.
