Karaciğeri sağlıklı tutmanın 15 yolu

Vücudun fabrikası olarak nitelendirilen karaciğer 500’den fazla fonksiyona sahiptir. Besinleri emer ve zararlı maddeleri kandan uzaklaştırmayı sağlar. Enfeksiyonlarla mücadelede rol oynar; enerji üretmek için gıdaları parçalar; hormon, enzim, protein yapar, demir ve vitaminlerle diğer kimyasalları depolar. Özetle yaşamımızı idame ettirmek için hayati öneme sahiptir. Dolayısıyla karaciğer sağlığımızı da ihmal etmememiz gerektiğini belirten Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Reşat Memişoğlu, tavsiyelerini şöyle sıraladı:

Dr. Reşat Memişoğlu

İŞTE YAPMANIZ GEREKENLER

Karaciğer sağlığınızı korumak eliniz­de. Bunun için şu noktalara dikkat edin.

1-Akdeniz tipi beslenin

Meyve, sebze, protein, karbonhid­ratlardan oluşan dengeli bir diyetle sağlıklı beslenin. Daha az doymuş yağ ve daha fazla bitki bazlı gıdalar tüketin. Akdeniz diyeti mükemmel bir seçim olacaktır. Batı tipi yani fast food beslenmeden kesinlikle uzak durun. Alkolsüz olan ama gaz içeren içeceklerden, sık sık paketli atıştırma­lıklardan, hamur işlerinden ve yapay tatlandırıcılardan kaçının. Fruktoz ve diğer basit şekerler karaciğer hastalı­ğının ilerlemesinde rol oynayabilir.

2-İdeal kiloda kalın

Aşırı kiloluysanız, kilonu­zun yüzde 7 ile 10’unu bile kaybetmek, yağlı karaci­ğer riskinizi azaltacak ve hatta bir dereceye kadar gelişebilecek herhangi bir karaciğer sertliği riski­ni de önleyecektir.

3-Günde 2 fincan kahve için

Araştırmalar kahvenin karaci­ğer yağlanmasına iyi geldiğini hatta karaciğer kanserinin gelişiminde önleyici bir rol oynayabileceğini gös­termektedir. Çok fazla kahve reflüye yol açabileceğinden dikkatli olun. Günde iki fincan yeterlidir.

4-Hareketsiz kalmayın

Egzersiz karaciğer hastalığı riskini azaltır. Günde en az 30 dakika, haftada 5 gün, sizi sıcak ve hafif nefes nefese bırakacak kadar yapın. Ayrıca tüm ana kas gruplarınızı çalıştırmak için kas güçlendirme aktiviteleri yapın.

5-Hijyene özen gösterin

Ellerinizi sık sık yıkayın. Bu, özellikle hepatit A olmak üzere hastalıkların önlenmesinde önemli bir rol oynar.

6-Hepatit B ve C için test yaptırın

Hepatit B ve C ile uzun süredir devam eden enfeksiyon, karaciğer hastalığı, siroz ve hatta karaciğer kanseri gelişme riskini artırabilir. Piercing veya dövme yaptırdıysanız, korunmasız cinsel ilişki öykünüz varsa veya viral hepatite ma­ruz kaldığınızı düşünüyorsanız, hepatit B ve C için test yaptırın. Hepatit bulaşma riskini önlemek için de tıraş bıçağı, diş fırçası, tırnak makası ve hatta oje gibi ki­şisel eşyaları paylaşmayın. Akupunktur, dövme, piercing veya kalıcı makyaj gibi iğne içeren uygulamaları sakın merdive­naltı yerlerde yaptırmayın.

7-Hepatit A ve B’ye karşı aşı olun

Hepatit oranının yüksek olduğu yurtdışına seyahat ediyorsanız veya sağlık çalışanları gibi hepatit riski yüksek bir mesleğe sahipseniz, hepa­tit A ve B’ye karşı aşı yaptırın.

8-İlaçları akıllıca kullanın

Reçeteli ve reçetesiz ilaçları yalnız­ca gerektiğinde ve önerilen dozlarda alın. Belirtilerinizdeki herhangi bir değişikliği, kullandığınız ilaçlarla bir­likte mutlaka doktorunu­za bildirin. İlaçlar çok fazla, yanlış tipte veya yanlış alındı­ğında karaciğeriniz zarar görebilir.

9-Bu değerlerinizi normal seviyede tutun

Kolesterol, trigliserit ve kan şekeri seviyelerinizi sağlıklı bir aralıkta tutun. Alkolsüz karaciğer hastalığı, kandaki anormal kolesterol seviyeleri ve ben­zeri bileşiklerle ilişkilidir. Kandaki her­hangi bir aşırı glikoz, karaciğerde yağa dönüşür ve bu da zamanla karaciğer hastalığına katkıda bulunabilir.

10-Alkolü az da olsa kullanmayın

Güvenli miktarda alkol yoktur. Özel­likle kadınlar, vücutları için iki kat daha zehirli madde olabilece­ğinden, alkolün etkilerine karşı daha savunmasız­dır. Özellikle ilaçları al­kolle karıştırmayın.

11-Sigara içmeyin

Kronik karaciğer has­talıklarında, sigara kulla­nımı olduğunda yoğun bağ dokusu artışına bağlı olarak ortaya çıkan katılaşma ilerleyebilir. Sigara içmek, kronik hepatit B veya C virüsü enfeksiyonu olan hastalarda karaciğer kanseri gelişimiyle ilişkilidir.

12-Moda diyetlerden uzak durun

Hızlı kilo kaybı vaat eden geçici diyet­lerden uzak durun. Çünkü 1 ay içinde 8-10 kilo verecek olursanız karaciğeri­nizdeki yağlanma artar. Çünkü vücut refleks olarak kendini korumaya çeker. Korumaya çektiği için de yağlanma artar.

13-Detokslara kanmayın

Karaciğer detoks haplarından ve bitkisel diyet takviyelerinden kaçının. Birçok ürün karaciğer detoksu yaptı­ğını iddia eder ancak bu temizliklerin etkinliğini destekleyen klinik veriler yoktur. Bazı diyet takviyeleri karaci­ğere zarar verebilir. Şişlik, yorgunluk, mide bulantısı, ishal ve sarılığa neden olabilirler. Karaciğer detoksu, sağlık en­düstrisi tarafından ürünlerini satmak için kullanılan yanıltıcı bir terimdir. Bu takviyeler her yerde bulunur ve reçete gerektirmez. Bitkisel veya tamamen doğal takviyeler genellikle düşük ka­litededir ve besin değeri sunmaz. Bu destekler kesinlikle kullanılmamalıdır.

14-Gazlı spreylere dikkat edin

Bu ürünleri iyi havalandırılan bir alanda kullandığınızdan emin olun ve böcek öldürücüler, mantar ilaçları, boya ve diğer kimyasalları püskürtür­ken maske takın. Her zaman üretici­nin talimatlarına uyun.

15-Stresten kaçının

Bilimsel çalışmalarda, beynin kara­ciğeri kontrol eden kısmında, stresin karaciğer hasarına yol açabilecek veya tetikleyebilecek kan akışını zayıflattığı bulunmuştur. Bununla birlikte, stres koşulları altında, bağışıklık toleransı kesintiye uğrar ve bu da karaciğerde iltihaplanmaya neden olur.