ABD Başkanı Donald Trump, İran’a uygulanan yaptırımlar neticesinde Türkiye dahil toplam 8 ülkeye (Çin, Hindistan, Japonya, Güney Kore, Tayvan, İtalya ve Yunanistan) uygulanan muafiyetin uzatılmayacağını açıklamış, Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, “Bu ülkelere tanınan muafiyet mayıs ayından sonra bir daha uzatılmayacak. Ana amacımız İran’ın bir numaralı gelir kaynağı olan petrol ihracatını sıfıra indirmektir. Washington ve müttefikleri İran’a yönelik ekonomik baskıyı en yüksek seviyede tutmaya devam edecek” ifadeleri kullanılmıştı.
DÜNYA AYAKTA! İLK TEPKİ TÜRKİYE’DEN
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD’nin İran’dan petrol ithali yasağına getirilen muafiyetlere son vermesi kararına Twitter’dan, “ABD’nin İran’dan petrol ithali yasağına getirilen muafiyetlere son vermesi bölgesel barış ve istikrara hizmet etmeyecek ve İran halkına zarar verecek. Tek taraflı yaptırımları ve komşularımızla nasıl ilişki kuracağımız konusundaki dayatmaları kabul etmiyoruz” diyerek tepki göstermişti.
Bu konu hakkında Belçika Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Savunma Bakanı Didier Reynders ile gerçekleştirdiği ortak basın toplantısında tekrar değinen Bakan Çavuşoğlu, “Bu tüm ülkeleri gerçekten etkileyecek. Bu o kadar kolay bir şey değil” dedi.
“Hukuk kuralları üzerinde kurulan bir uluslararası sistemi ve çok taraflılığı destekliyoruz” ifadesini kullanan Çavuşoğlu, bir ülkenin tek başına aldığı kararlara herkesin uyması yönünde baskı yapmasının uluslararası diplomatik olgunluğa yakışmayan bir hareket olduğunu söyledi.
Çavuşoğlu, AB ülkeleri ve NATO müttefiklerine yönelik buna benzer baskılar bulunduğuna dikkati çekerek, “ABD’nin yaptırım kararlarına karşıyız.”
ÇİN
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Geng Suang düzenlediği basın toplantısında ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımlara rağmen Tahran yönetimi ile ticari ilişkilerin devam edeceğini söyledi. Shuang, “Çin, ABD tarafından uygulanan tek taraflı yaptırımlara ve uzun vadeli yargı kararlarına karşı çıkıyor. İran’la işbirliğimiz açık, şeffaf, yasal ve meşru. Bu nedenle saygı gösterilmesi gerekiyor. Çin hükümeti İranlı şirketlerin yasal çıkarlarını ve istikrarlı uluslararası enerji piyasalarına katkısını ve buradaki rolünü koruma eğilimindedir” ifadelerini kullandı.
İRAN
Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “İranlılara karşı artan ekonomik terörizm ABD rejiminin paniğini ve çaresizliğini ortaya koyuyor ve de işbirlikçilerinin kronik başarısızlığını” dedi.
Trump’ı da mentionlayan Zarif, onun “fake news (Sahte, yalan haber)” çıkışlarına da gönderme yaptı. Zarif, “Gerçek haber, Donald Trump, antik Pers medeniyetinin mirasçıları, stratejilerini yabancıların ‘tavsiyelerine’ dayandırmaz – hele hele Amerikalılara” diye yazdı.
AVRUPA BİRLİĞİ
AB, ABD’nin İran petrol yaptırımlarından muaf tutulan ülkelere yeni muafiyet hakkı verilmemesi kararından üzüntü duyulduğunu açıkladı.
İSRAİL’DEN DESTEK
ABD’nin bu kararına ilk destek yine İsrail’den geldi. Kararın “İran’ın terörist rejimi üzerindeki baskıyı artırması bakımından bir hayli önemli olduğunu” söyleyen Başbakan Benyamin Netanyahu, “İran’ın saldırganlığına karşılık ABD’nin kararlılığını destekliyoruz, bunu durdurmanın doğru yolu bu” diye konuştu.
SUUDİ ARABİSTAN’DAN DA DESTEK
Suudi Arabistan Enerji Bakanı Halid el Fali de, tüketicilere yeterli petrol arzının sağlanmasını garanti altına alacaklarını duyurdu.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı İbrahim el-Assaf ise, ülkesinin ABD’nin İran petrol ihracatına uygulanan yaptırım kararını memnuniyetle karşıladığını söyledi.
