Sırbistan ve Kosova arasında yaşananlar Avrupa Birliği’ni (AB) çileden çıkardı. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’den iki ülkeyle ilgili tehdit gibi açıklama geldi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, AB arabuluculuğundaki Belgrad-Priştine Diyaloğu kapsamında Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ve Kosova Başbakanı Albin Kurti ile yaptığı üçlü görüşmenin ardından basına açıklamada bulundu.
GERİLEME YAŞANDI
Taraflar arasında normalleşmeyi öngören Ohri Anlaşması’nın üzerinden bir sene geçmesine rağmen, anlaşmadan doğan yükümlülüklerin yerine getirilmediğini belirten Borrell, tersine gerilimin tırmandığı bir döneme girildiğini söyledi.
Josep Borrell, “Bugün Başbakan Kurti ve Cumhurbaşkanı Vucic ile AB’nin önerisine dayalı olarak ileriye dönük çözümler bulmaya çalıştım. Ne yazık ki oldukça uzun bir toplantıdan sonra Başbakan Kurti ilerlemeye ve ‘Sırp Belediyeler Birliği’nin kurulmasına yönelik güvenilir bir süreç başlatmaya hazır değildi. Bunun yerine ilk adım olarak ‘fiili tanınma’yı resmileştirmekte ısrar etti.” diye konuştu.
“TEKLİFİMİZİ KABUL ETTİ”
AB Yüksek Temsilcisi Borrell, “Cumhurbaşkanı Vucic’in ise anlaşmanın uygulanmasına ilişkin AB önerisini kabul ettiğini söylemeliyim. Başka bir teklifle geldi ama sonunda teklifimizi kabul etti.” bilgisini paylaştı. Borrell, şöyle devam etti:
“DERHAL HAREKETE GEÇİLMELİ”
“Biz de çok çabaladık ama ne yazık ki bugün farklılıkları ortadan kaldırmak mümkün olmadı. Ayrıca şunu da belirtmeliyim ki Kosova’nın kuzeyinde gerilimin azaltılması konusunda da ilerleme kaydedilmiş değil. Bugün, her iki tarafı da daha fazla istikrarsızlığa yol açmamak ve yeni erken yerel seçimlerin hemen yapılabilmesini sağlamak amacıyla Kosova’nın kuzeyinde derhal harekete geçmeye çağırıyoruz.”
YENİ GERİLİM RİSKİ
“Kosovalı Sırpların yapıcı davranmaları ve seçim sürecine koşulsuz katılmaları bekleniyor” ifadesini kullanan Borrell, seçim konusunda ilerleme olmazsa, anlaşmanın uygulanmasının gecikeceğini, yeni gerginliklerin yaşanma riskinin süreceğini vurguladı.
Josep Borrell, şunları kaydetti:
“Hem Kosova hem de Sırbistan için Avrupa’ya giden yolun diyalogdan geçtiğini hatırlatmam gerekiyor. Bunun başka yolu yok. Başka bir çözüm yok. Normalleşme olmadan ne Kosova ne de Sırbistan için Avrupa’da bir gelecek mümkün olmayacak. Diğer bölgesel ortaklar Avrupa’ya doğru hızla ilerlerken, Kosova ve Sırbistan geride kalma riskiyle karşı karşıya.
KOSOVA-SIRBİSTAN İLİŞKİLERİ
Kosova Başbakanı Kurti ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, 18 Mart’ta AB’nin ara buluculuğunda Kuzey Makedonya’nın Ohri kentinde ilişkilerin normalleşmesini sağlayacak anlaşma konusunda mutabakata varmıştı.
Kamuoyuna duyurulan Kosova ile Sırbistan ilişkilerini normalleştirecek 11 maddelik anlaşma, Sırbistan’ı Kosova’nın bağımsızlığını tanımaya zorlamasa da her iki ülkenin birbirlerinin pasaport, diploma ve araç plakaları dahil resmi belge ve sembollerini tanımasını şart koşuyor. Kosova’dan ise ülkede çoğunlukla Sırpların yaşadığı yerleşim yerlerinde öz yönetim haklarına sahip olacak bir “Sırp Belediyeler Birliği” kurması talep ediliyor.
Mayıs sonunda Kosova’nın kuzeyinde çıkan gerginlik, normalleşme sürecinin tıkanmasına neden olmuştu.
İki ülkenin sık sık karşı karşıya gelmesindeki ana neden; Sırbistan’ın, tek taraflı bağımsızlığını 2008’de ilan eden Kosova’yı kendi toprağı görmesi olarak ifade ediliyor.
AB arabuluculuğunda 2011’de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında ise ilişkilerin normalleşmesi ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanıması için ortak bir yol bulmaya çalışılıyor. (AA)
