Son zamanlarda Sağlık Etkileri Enstitüsü (HEI) tarafından yürütülen kapsamlı bir araştırma, hava kirliliğinin küresel ölçekte sağlık üzerindeki etkilerinin endişe verici düzeyde olduğunu ortaya koydu. Araştırma, 2021 yılında hava kirliliği kaynaklı ölüm sayısının 8 milyonu aştığını ve bu ölümlerin hem yetişkinleri hem de çocukları etkilediğini ortaya koydu.
Hava kirliliği şu anda tütün kullanımını geride bırakarak küresel ölüm nedenleri arasında ikinci sırada yer alıyor. Beş yaşın altındaki çocuklar için ise hava kirliliği, yetersiz beslenmeden sonra ölüm riskini artıran en önemli ikinci faktör olarak belirlendi.
HEI tarafından 2017’den bu yana yayınlanan ve bu yıl UNICEF ile ortaklaşa hazırlanan hava kirliliği raporu, kirliliğin özellikle yoksul ülkelerdeki çocukları orantısız bir şekilde etkilediğini gösterdi. Raporu kaleme alan baş yazarlardan biri olan Pallavi Pant, bu büyük eşitsizliği vurgulayarak şunları söyledi: “Hava kirliliğinin yarattığı yükün en büyük kısmı genç çocuklar, yaşlı nüfus ve düşük ve orta gelirli ülkeler tarafından üstleniliyor.”
Raporda, çapı 2,5 mikrometreden daha küçük olan ince partiküllerin (PM2.5) küresel hava kirliliği ölümlerinin %90’ından fazlasından sorumlu olduğu ortaya çıktı. PM2.5 partikülleri, kan dolaşımına girme yetenekleri sayesinde vücuttaki çeşitli organları etkileyebilir. Bu partiküller sadece akciğer hastalıklarıyla değil, aynı zamanda kalp hastalığı, felç, diyabet, bunama ve düşük doğum ağırlığı gibi rahatsızlıklarla da ilişkilendirilmiştir.
UNICEF’in Genel Müdür Yardımcısı Kitty van der Heijden, hava kirliliğinin çocuk sağlığı üzerindeki yıkıcı etkisine dikkat çekti: “Hükümetlerin ve işletmelerin bu rakamları ve yerel olarak mevcut verileri ciddiye alması ve hava kirliliğini azaltmaya yönelik somut adımlar atmaları çok önemlidir. Bu adımlar, çocukların sağlığını korumak için hayati önem taşımaktadır.”
HEI’nin araştırması, iklim krizinin hava kalitesi üzerinde de olumsuz bir etki yarattığını ortaya koydu. Raporda şu tespitler yer aldı: “Kuraklıklar şiddetini ve süresini artırdıkça orman yangınları daha kontrol edilemez hale geliyor ve toz fırtınaları, geniş alanları kapsayarak havayı inatçı partiküllerle dolduruyor.”
Küresel Hava Durumu raporu, 200’den fazla ülke ve bölgeyi kapsayan 2021 Küresel Hastalık Yükü çalışmasındaki verileri kullanarak hazırlandı. Önceki raporlar, dünya genelinde insanların neredeyse tamamının her gün sağlıksız hava kirliliği seviyelerine maruz kaldığını ve her yıl yarım milyon bebeğin hava kirliliği nedeniyle hayatını kaybettiğini ortaya koymuştu.
