Türkiye’nin Manila Büyükelçisi Artemiz Sümer basın mensuplarına Türkiye-Filipinler ilişkilerini değerlendirdi. İki ülke dostluğunun Türkiye-Filipinler 1949 Dostluk Anlaşması’na dayandığını ifade eden Sümer, ikili ekonomik, ticari, savunma sanayisi alanlarında iş birliklerinin bu zamana kadar çeşitlenerek geliştiğini kaydetti. Sümer “Bu yıl ikili diplomatik ilişkilerin de 70. yılını kutluyoruz. Türkiye ile Filipinler mükemmel seviyede ilişkilere sahip” diye konuştu.
BÜYÜK BİR PAZAR
İkili toplam ticaret hacminin 300 milyon dolar seviyesinde seyrettiğini söyleyen Sümer, şöyle devam etti: Filipinler, büyük bir pazara ve dinamik bir ekonomiye sahip. Türkiye’nin bir dünya markası haline geldiğini muhataplarımıza anlatıyoruz. Filipinler Maliye ve Ticaret bakanları Türk iş insanlarına ‘Gelin projelerimizde yer alın.’ diye çağrıda bulunuyor. Devlet Başkanı Rodrigo Roa Duterte gayretle, kararlılıkla ülkesini daha ileriye götürmeye çalışıyor. Filipinler ülke çapında 2022’ye kadar liman, metro, köprü, havalimanı gibi 75 büyük altyapı projesine 170 milyar dolar harcayacak. Yararlanılması gereken büyük bir pazar.
İŞ BİRLİĞİ MUTABAKATI
Ticari işlem kalemleri konusunda detay veren Sümer, Türkiye’den kanatlı et ticaretine başlandığını, gelecek dönemde bu listeye meyvenin de ekleneceğini belirtti. Sümer, Filipinler’de buğday unu konusunda korumacı yaklaşımın sürdüğünü, bunun da kasım ayında gözden geçirileceğini anlattı. İkili ekonomik ilişkilerde savunma sanayisinin gelecek vadeden sektörlerin başında geldiğini dile getiren Sümer, “Filipinler yönetimi ordunun modernizasyonu amacıyla özel bir bütçe ayırarak savunma sanayisi kaynaklarını çeşitlendirmek istiyor. Bu doğrultuda modernizasyona gidiyorlar. Bu da Türkiye için önemli bir imkan. Ankara-Manila savunma sanayisi iş birlikleri ticaret hacmimizi de artıracak” ifadelerini kullandı. İki ülke arasında Aralık 2018’de imzalanan Savunma Sanayi İş Birliği Mutabakat Muhtırası’nın onaylandığını ifade eden Sümer “Önümüzdeki dönemde Filipinler’e helikopter, tank ve sahil koruma botları gibi önemli savunma sanayisi sistemlerinin satışı konusunda ikili müzakereler mümkün olabilecek” dedi.
BARIŞ SÜRECİNDE HEDEF 2022 YILI
Filipinler’in güneyinde yaşayan Moro Müslümanlarının geleceğini şekillendirecek tarihi Müslüman Mindanao Bangsamoro Özerk Bölgesi (BARMM) referandumları sürecine de değinen Sümer, Duterte’nin Moro Müslümanlarının durumunu ve sorunlarını iyi bildiğini söyledi. Sümer “Önceki özerk yapı Moro Müslüman kardeşlerimizin ihtiyaçlarını karşılamayan bir yapıydı” diye konuştu. Yeni oluşan BARMM yönetiminin bölgede seçimlerin düzenleneceği 2022’ye dek bir sınav dönemi yaşayacağını kaydeden Sümer, Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MİKC) üyelerinin silahsızlandırılması konusunda da “Silahsızlandırılma, silahsızlandırılanların sosyoekonomik hayata entegrasyonu kadar önemli” dedi.
