Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın konuşmasından satır başları;
“Adalet, mülkün temelidir” diyerek devleti adaletin üstünde inşa eden bir medeniyetin temsilcileri olarak bu mesele hep önceliklerimiz arasında yer aldı. Türkiye’nin AB üyeliği sürecinde en büyük kazanımlarından biri reform çalışmalarını hayata geçirme kabiliyetini geliştirmiş olması.
Biz bu reformlara AB istediği dayattığı için değil, milletimizin ihtiyacı olduğu için sahip çıkıyoruz. Adalet temeli çürük olan hiçbir toplumun ve devletin uzun süre ayakta kalma şansı yoktur.
Elbette sıkıntıya düştüğümüz konular var ama her şeye rağmen kendi kültürümüze olan bağları muhafaza ediyoruz. Özellikle mevzuattan kaynaklanan sıkıntıları, uygulamadaki aksaklıkları süratle çözmekte kararlıyız.
2 TEMEL PERESPEKTİF
Yargı Reformu Belgesi, güven veren erişilebilir adalet noktasıyla hazırlanmıştır. Yargı Reformu Stratejisi’nde 2 temel perspektif, 9 amaç, 63 hedef, 256 faaliyet bulunuyor. İfade özgürlüğünü demokrasinin en önemli şartı olarak görüyoruz.
Türkiye, işkence ve kötü muameleye sıfır tolerans anlayışını benimsemiş bir ülkedir. Toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin güvence altına alınması gibi birçok konuda önemli yenilikler getiriyoruz.
9 amaçtan ilki hak ve özgürlüklerin korunması ve geliştirilmesi Tutukluluk tedbirine ancak zorunlu hallerde başvurulmasına yönelik değişiklikler yapacağız. İkinci amaç yargı bağımsızlığı, tarafsızlığı ve şeffaflığının geliştirilmesi. Üçüncü amaç, insan kaynaklarının nitelik ve niceliğinin artırılması.
Hukuk fakültelerinde eğitim süresi 5 yıla çıkacak, kontenjanlar sınırlandırılacak.
Hakim ve savcı yardımcılığı müessesini getiriyoruz.
Dördüncü amaç performans ve verimliliğin artırılması… Yargıda hedef süre uygulamasını genişletiyoruz. İstinaf mahkemelerini güçlendiriyoruz. Adliye bulunmayan ilçelerde ve büyük havalimanlarında uzaktan görüntülü ifade alınmasını sağlayan sistemi kuruyoruz.
Yargıda hedef süre uygulamasını genişletiyoruz.
İstinaf mahkemelerini güçlendiriyoruz.
Adliye bulunmayan ilçelerde ve büyük havalimanlarında uzaktan görüntülü ifade alınmasını sağlayan sistemi kuruyoruz.
Beşinci amaç savunma hakkının etkin kullanımın sağlanması.
Avukatlara yeşil pasaport hakkı vereceğiz.
Avukat olabilmek için ”Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı”nda başarılı olma şartı getirilecek.
6. başlık adalete erişimin kolaylaştırılması.
Yargı sürecinde tanığa özgü uygulamalar geliştirilecek.
7. amaç başlığı, ceza adaleti sisteminin etkinliğinin arttırılmasıdır.
Cumhuriyet savcılarının takdir hakları genişletilecek.
İade edilen iddianamelerin oranı yüzde 2,6. İade kapsamı yeniden belirlenecek.
Basit yaralama – tehdit suçları şikayete bağlı hale getirilecek.
Bazı ağır suçlar hariç 15 yaşından küçük çocukların işledikleri fiiler için soruşturma ve kovuşturma olmayacak.
Şiddet içermeyen suçlardan hükümlü olan hamile ve yaşlıların ceza infazı evde olacak.
Yargı harçlarında basitlik sağlayacak düzenlemeler yapılacak.
Noterlik kariyer mesleği haline dönüştürülecek, noterlerin sayısı artırılacak.
Cezada uzlaştırmanın kapsamı genişletilecek. Uzlaşma ile sonuçlanan dosya sayısı 150 bin… Şiddet içermeyen uyuşmazlıklarda aile arabuluculuğu getirilecek.
YARGI REFORMU STRATEJİSİNDE ÖNE ÇIKAN BAŞLIKLAR
– Yeni bir İnsan Hakları Eylem Planı hazırlanacak.
– Hakim ve savcılar ilk kez coğrafi teminata kavuşacak. Kıdem ve performans kriterleri çerçevesinde bir hakim ya da savcının görev yeri kendi isteği dışında değiştirilmeyecek.
– İlk kez hakim ve savcı yardımcılığı müessesesi oluşturulacak.
– İhtisaslaşmada yeni bir dönem başlıyor. Hakimler ceza ve hukuk hakimi olarak ayrılıp ihtisaslaşma sağlanacak.
– Çevre, imar ve enerji gibi alanlarda özel mahkemeler kurulacak.
– Avukatlık mesleğinde bir ilk.. Avukat olabilmek için ”Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı”nda başarılı olma şartı getirilecek.
– Avukatlara müjde… Avukatların yeşil pasaport alabilmesini sağlayan yeni bir düzenleme yapılacak.
– Yargının iş yükünü azaltan, vatandaşın ve avukatların adli işlemlerini kolaylaştıran birçok tedbir alınacak. Bazı iş ve işlemler, dava konusu olmadan avukatlar aracılığıyla yapılacak.
– Hakim ve savcılar hakkında disiplin prosedürleri yeniden yapılandırılacak ve HSK’nın disiplin kararlarına karşı yargı yolu genişletilecek.
– Tutuklama tedbiri gelişi güzel kullanılmayacak. Buna ilişkin mevzuat gözden geçirilecek. Soruşturma ve kovuşturma aşamaları için tutukluluk süresi ayrı ayrı düzenlenecek.
– Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulması, icra müdürlüklerinin görevi olmaktan çıkartılacak.
– Bazı ağır suçlar hariç olmak üzere 15 yaşından küçük çocuklar, ilk defa işledikleri fiillerin soruşturma ve kovuşturmaya konu edilmeden çocuklara özgü koruma mekanizmaları içerisinde değerlendirilecek.
– “Yargıda Hedef Süre” uygulaması daha da genişletilecek.
– Adalet hizmetlerinde performans izleme merkezleri kurulacak. Adalet hizmetlerini etkin hale getirmek için hakim ve savcıların performansı daha titiz bir şekilde takip edilecek.
– Tüketici uyuşmazlıkları gibi alanlarda arabulucuya başvuru dava şartı haline getirilecek.
– Suça sürüklenen çocuklara özgü kamu davasının açılmasının ertelenmesi modeli geliştirilecek.
– Cezada uzlaştırmanın kapsamı genişletilecek.
– Adliye bulunmayan ilçelerde ve büyük havalimanlarında video konferans yöntemiyle ifade alınmasını sağlayan SEGBİS sistemi kurulacak.
– Adli görüşme odalarının ülke genelinde yaygınlaştırılması sağlanacak.
– Savunmanın yargılamalara etkin katılımı sağlanacak.
– Adli yardım sistemi güçlendirilecek.
– Vatandaşların danışmanlık hizmeti alabilecekleri ofisler oluşturulacak.
