Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani‘nin “Suriye” konulu Türkiye-Rusya-İran Üçlü Zirvesi sona erdi.
Sanatoryum Rus’da, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ev sahipliğinde yapılan zirve toplantısı 1 saat 10 dakika sürdü.
ERDOĞAN: ÇÖZÜM UMUDU HİÇ BU KADAR FİLİZLENMEMİŞTİ
Liderler daha sonra ortak basın toplantısı düzenledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerine canlı bomba saldırısı nedeniyle İran’a başsağlığı dileyerek başladı. Erdoğan’ın konuşmasından satırbaşları:
34 yıldır terörle mücadele eden 10 binlerce vatandaşını PKK teröründe kaybeden Türkiye olarak İranlı kardeşlerimizin acısını anlıyoruz. Terör örgütleri eninde sonunda kaybetmeye mahkumdur.
Suriye’de barış ve istikrar ortamının tesisi yönünde yürütülen çalışmaları gözden geçirdik. İdlib başta olmak üzere ateşkesin sağlanması ana gündem maddeleri arasındaydı. Suriye halkı İdlib’de hayata tutunmaya çalışan kardeşlerimiz yeterince acı çekti. Ne İdlib’de ne başka bölgede yeni insani krizlerin yaşanmasını istemiyoruz. Türkiye olağanüstü çaba harcamıştır. İdlib muhtırasıyla üzerimize düşeni yapmaya devam edeceğiz. İdlib’in gerginliği azaltma statüsünün korunması ve ortak mücadele kararlılığımızı teyit ettik.
(ABD’nin Suriye’den çekilme kararı) Sürecin PYD, YPG ve DEAŞ’ın istismar edeceği bir güç boşluğuna mahal vermeden yürütülmesi şarttır. Sürecin terör tehdidini bertaraf eden bir anlayışla ele alınması gerekiyor. Güvenli bölge terör örgütlerinin büyüyeceği bir alan olarak taahhüt edilmemelidir. Terör koridoruna izin vermeyeceğiz.
1998’deki Adana Mutabakatı çerçevesinde geleceğimizi buna göre yorumladığımızı ifade etmek istiyorum. Siyasi süreçte gelinen noktayı ele aldık. 3 garantör ülke olarak siyasi çözüm yolunda ciddi mesafeler aldık. Siyasi çözüm umutları hiç bu kadar filizlenmemişti. Denizi geçmişken derede boğulmamalıyız.
5.zirveyi Türkiye’de yapacağız.
PUTİN: ÇATIŞMASIZ BÖLGE KURULMASI GEÇİCİ ÖNLEM
Putin “Suriye’deki krizin çözümü için önemli çalışma alanları belirledik. Suriye’de terörle mücadele ve insani durumun iyileşmesi için çalışacağız” dedi.
Rusya lideri şunları ifade etti:
“Suriye’de normalleşme sürecine ulaşabilmek için çalışıyoruz. Bugün Suriye krizinin çözümüyle ilgili önemli çalışma alanları belirledik. Astana işbirliğimizi pekiştirmeliyiz. Suriye’de terörle mücadele ve insani durumun iyileştirmesi için çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Suriye ile ilgili toplantılar devam edecek. 12. Astana toplantısı Mart veya Nisan ayında yapılacak.
Suriye’de barışın sağlanması ve Suriye’nin yeniden inşa edilmesi için gerekli sürece Rusya, Türkiye ve İran sayesinde ulaşılmıştır. İdlib’te çatışmasızlık bölgesi kurulması geçici bir tedbir ve teröristlerin saldırıları cezasız kalmayacaktır. Suriye’de ateşkesin sağlanması terörle mücadeleye bir zarar vermemelidir. Suriye’de insani sorunların çözümü için çabalarımızı sürdürüceğiz. BM katılımıyla Suriye toplantılarının yapılması konusunda mutabık kaldık.
“ABD’nin çekilme planlarını da değerlendirdik. Hemfikiriz ki ABD askeri çekilecekse olumlu bir adım olacak. Bugün insani konulara eğildik. Suriyeli mültecilerinin geri dönmelerini değerlendirdik. Bu konuda büyük çaba gösteriyoruz. Katkılarımız sayesinde 1.5 milyon insanın dönmesi için koşullar sağlandı. Barış ve istikrarın sağlanması için çalışmalarımızı sürdüreceğiz.”
RUHANİ: İDLİB’DEKİ TERÖRİSTLERİN ÇIKARILMASI GEREKİYOR
Putin’den sonra İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, açıklama yaptı.”İdlib’de garantörlerin mevcudiyeti geçici. İdlib’deki teröristlerin çıkarılması gerekiyor. Amerikalılar inansınlar ki, Kürtler Suriye’nin parçası. ABD çekilse de Suriye’deki mühahalesini sürdürecek. Türkiye’nin güvenliğine önem vermeliyiz” diyen Ruhani, şunları ifade etti:
“Üç ülkenin başkanlar düzeyinde yaptığı 4. zirve. Mültecilerin ülkelerine dönmesi ve yeniden yapılandırılması önem arz etmektedir. Ortak amacımız terörizmle mücadele ve Suriye’de barış. Teröristler İdlib’den dışarı çıkarılması lazım. Teröristlerle ilgili endişeler var. Kendi ülkelerine geri dönseler teröre başka yerlerde şahit olacağız. ABD DAEŞ’in bir kısmını Afganistan’a aktarıyor.
ABD, DEAŞ’lıların bir kısmını Afganistan’a aktarıyor. Orta Asya ve diğer bölgeler için çok tehlikeli olabilir. Üç garantör, çatışmaların azalması ve Suriye’nin istikrarının sağlanması için çabalarına devam edecek.”
Görüşmede Türk heyetinden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, MİT Başkanı Hakan Fidan, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın hazır bulundu.
