Edebiyat Söyleşileri’nin ilk konuğu şair, çevirmen Cem Yavuz oldu

Okuma Süresi: 2 dakika

Edebiyat Söyleşileri’nin ilk konuğu şair, çevirmen Cem Yavuz oldu Osmangazi Belediyesi’nin yeni dönemde hayata geçirdiği Edebiyat Söyleşileri programının ilk konuğu, şair, yazar ve çevirmen Cem Yavuz oldu. Yavuz, “Şiirin Çevirisi ve Çevirinin Şiiri” başlıklı söyleşisinde, dünya edebiyatının önde gelen isimlerinden Paul Celan, T.S. Eliot ve R. M. Rilke’nin şiirlerini nasıl çevirdiğini ve bu süreçteki deneyimlerini paylaştı.

Edebiyat Söyleşileri’nin ilk konuğu şair, çevirmen Cem Yavuz oldu

Osmangazi Belediyesi ve Türkiye Yazarlar Birliği Bursa Şubesi işbirliğiyle düzenlenen Edebiyat Söyleşileri, Seyyid Usul Kültür Merkezi’nde başladı. Edebiyat, felsefe ve tarih alanlarında uzman isimleri Osmangazililerle buluşturmayı amaçlayan bu programın ilk konuğu, Paul Celan, T.S. Eliot ve R. M. Rilke’nin şiirlerini Türkçe’ye çeviren, ayrıca “Solukdönüm” adlı şiir kitabıyla 2023 Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü’nü kazanan şair, yazar ve çevirmen Cem Yavuz oldu. “Şiirin Çevirisi ve Çevirinin Şiiri” başlıklı söyleşisine, çeviri kelimesinin kökenine değinerek başlayan Yavuz, çevirinin bir dilden başka bir dile aktarım anlamına geldiğini belirtti.

Şair, çevirmen Cem Yavuz

Cem Yavuz, bir metni çeviren insanların, yapay zeka veya makine çevirisinin yaptığı işlemlerden farklı bir yaklaşım benimsemeleri gerektiğini vurgulayarak, “Bu fark, insana özgü bir kavram olan ilhamdır,” dedi. “Bazen, tam da tıkandığınız ve ara verdiğiniz bir anda, hiç beklemediğiniz bir zamanda doğru kelimenin anlamı aklınıza gelir. İşte bu, ilhamın kendisidir. Şiirde kelime kelime çeviri yapılamaz, çünkü şiir, duygusu ve bağlamı olan bir sanat formudur. Şiir, ana dilde yaratılmış özel bir ifade alanıdır ve özellikle lirik çevirilerde birebir çeviri mümkün değildir. Anlamı, o dilin yapısına uygun şekilde yeniden inşa etmek gerekir,” şeklinde konuştu.

Edebiyat Söyleşileri’nin ilk konuğu

Cem Yavuz, şiir çevirirken hedef dilde eserin üslubuna yakın bir ‘replika’ oluşturmanın önemine dikkat çekerek, “Şiir çevirisi, tamamladığınızı düşündüğünüz anda bile yeni ifadeler için açık ve potansiyel bir alan olarak işlemeye devam eder,” dedi. “Edebi ve felsefi çeviri, özellikle şiir çevirisi, sıradan bir iş ya da herhangi bir kelime işlemci uygulamasının yapabileceği bir şey değildir. Bu alan, bilgi ve veri dışında, yoğun bir birikim, stil bilgisi ve yaşam tecrübesiyle var edilebilir. Yazarın niyetini, metnin amacını derinlemesine kavrayıp, eserin ruhuna uygun şekilde hedef dilde yeniden inşa etmek esastır,” ifadelerini kullandı. Programın sonunda, Osmangazi Belediye Başkan Yardımcısı Mutlu Esendemir, şair, yazar ve çevirmen Cem Yavuz’a katkılarından dolayı bir teşekkür plaketi takdim etti.