15 Temmuz darbe girişimine katıldığı iddia edilen ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılan eski Hava Harekât Merkez Komutanı Tümgeneral Atilla Darendeli’ye, savunma hakkının kısıtlandığı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’nden (AYM) ihlal kararı çıktı.
Darendeli, hakkında verilen mahkûmiyet kararının onanmasının ardından AYM’ye başvuruda bulunmuştu. Başvurusunda, karar duruşmasında ayrıntılı savunma yaparak delillerini sunmak istediğini ancak bu talebinin kabul edilmediğini ve SEGBİS yoluyla ifadesinin alınarak mahkûm edildiğini ileri sürdü.
Adil Yargılanma Hakkı İhlal Edildi
AYM, yerel mahkemenin sanığın duruşmada hazır bulunma talebini, SEGBİS’in doğrudan doğruyalığa aykırı olmaması nedeniyle reddederek yargılamaya devam etmesini ve 11. duruşmada mütalaa alınmasını, 13. duruşmada karar verilmesini Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamında değerlendirdi. Mahkemenin bu kararıyla sanığın duruşmada hazır bulunma hakkının ihlal edildiğini vurguladı.
“Beraat Anlamına Gelmiyor”
AYM, sanığın anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme suçunu işleyip işlemediği yönünde karar vermenin kendi görevi olmadığına dikkat çekti. İhlal kararının, sanığın beraat ettiği anlamına gelmediğini, ihlal kararının gereklerinin yerine getirilmesi amacıyla yapılacak yeniden yargılama neticesinde sanık hakkında mutlaka beraat kararı verilmesi gerektiği anlamına da gelmediğini belirtti.
Diğer İddialar
Darendeli, adil yargılanma hakkının ihlal edilmesinin yanı sıra tanıkların güvenilirliğini sorgulamak için bazı tanıkların duruşmada dinlenmesi talebinin reddedilmesi, iddia makamı karşısında dezavantajlı duruma düşürülmesi, hukuka aykırı delillerin hükme esas alınması, avukat görüşmelerinin kısıtlanması ve istinaf incelemesinin duruşma açılmadan neticelendirilmesi gibi iddialarda da bulundu. AYM, bu iddiaların yeniden yargılama sürecinde derece mahkemeleri ve Yargıtay tarafından değerlendirileceğini, bu nedenle bu aşamada ayrıca incelenmelerine gerek olmadığına karar verdi. İhlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasının yeterli giderim sağlayacağı anlaşıldığından, tazminat talebinin de reddine karar verildi.
Yeniden Yargılama Yapılacak
AYM kararıyla adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine hükmedildiği için Darendeli hakkında yeniden yargılama yapılacak. Bu yargılama sonucunda Darendeli’nin beraat etmesi veya farklı bir ceza alması mümkün.
Yargıtay’ın Kararı
Darendeli’nin ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını onayan Yargıtay kararına göre, darbe girişiminden önce yıllık izne ayrılmış olmasına rağmen Ankara’ya geldiği ve darbeci unsurlarla görüştüğü, sıkıyönetim listesinde Ankara Harekât Başkanı olarak görevlendirildiği, darbeci Kemal Mutlum ile darbe gecesi yoğun telefon görüşmesi yaptığı ve FETÖ’nün hava kuvvetlerinden sorumlu mahrem imamlarıyla sürekli irtibat halinde olduğu belirlenmişti.