ABD’nin Merkezi İstihbarat Teşkilatı CIA, Soğuk Savaş yıllarında güvercinleri ajan olarak kullandığına dair ‘gizli’ belgeleri açıkladı. Gizlilik statüsü kaldırılan belgelere göre CIA; başta SSCB olmak üzere bilgi sızdırmak istediği ülkelerde güvercinlerin yanı sıra yunus, kuzgun ve kedileri de kullandı.
Casus güvercinler. Belgelerde, insanlığın binlerce yıldır haberleşmek için kullandığı güvercinlerin ‘casus’ olarak misyonlarını yerine getirmeleri için nasıl eğitildikleri, yunusların ‘denizaltı görevleri’nde nasıl kullanıldıkları anlatılıyor. Casus güvercinler. Kuzgunların dinleme cihazlarını nasıl pencere kenarlarına bıraktıklarına da işaret eden belgelerde göze çarpan ilginç ayrıntılardan bazıları:
- 1970’lerdeki kod adı Tacana olan bir operasyonda kullanılan güvercinlere, otomatik fotoğraf çeken küçük kameralar iliştirildi.
- Tacana operasyonu 1960’larda hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalardan yola çıkılarak yürütüldü.
- CIA, operasyonda kullanılan bir kuzgunu, ağırlığı 40 grama kadar olan küçük objeleri teşkilatın giremediği adreslere teslim etmek ve o adreslerden almak için eğitti. Kuzgunun adresi bulması için kırmızı lazer ışını kullanıldı.
- Bir kez Avrupa’daki bir adrese bir güvercin aracılığıyla dinleme cihazı konuldu ancak o cihazdan ses kaydı alınamadı.
- ‘Acoustic Kitty’ operasyonunda ise bir kedinin içine dinleme cihazı konuldu.
- 1960’larda yunusların uzaklardaki limanları dinlemesi sağlandı.
- Yunusların SSCB nükleer denizaltılarındaki sesleri kaydetmeleri ve amacıyla sensörler iliştirilerek denemeler yapıldı.
- Yunusların seyir halindeki gemilere paket bırakıp o gemilerden paket alması için de çalışmalar yapıldı.
- 1967’de CIA, yunuslar için yürütülen Oxygas, kuşlar için tasarlanan Axiolite ve kedi ve köpekler için hazırlanan Kechel programları için 600 bin doları aşkın para harcıyordu.
- Görevi en iyi yapan hayvanlar güvercinler oldu.
- 1970’lerin ortasında ‘deneme uçuşları’na başlandı.
- İki adrese yollanan güvercinlere iliştirilen 35 gramlık kameranın çektiği 140 karenin yarısının kalitesinin casus uyduların çektiklerinden çok daha yüksek olduğu saptandı.
- Bu nedenle güvercinler SSCB’ye yollandı. Gemiyle başkent Moskova’ya yollanan güvercinler CIA elamanı tarafından kalın bir paltonun altından veya park edilmiş bir araçtan istihbarat toplayacakları adrese yollanıyordu. Belgelere göre adresler arasında Leningrad’da, Sovyet denizaltılarının yapıldığı tersaneler de vardı.
Belgelerde yazılanlar yıllar sonra gün ışığına çıktı. Ancak, kaç adet casus güvercin kullanıldığı ve topladıkları istihbaratların içeriği konusundaki gizlilik sürüyor.
