Bursa’da binlerce Metal işçisi beklerken Türk Metal yönetimine ‘taslak’ yetkisi ve Birleşik Metal-İş istenilen zam oranı
EKONOMİ – Birleşik Metal-İş Sendikası MESS Grup Toplu İş Sözleşmesi görüşmeleri öncesi işverene vereceği sözleşme taslağını açıkladı. Sendika işçilerin ücretlerine yüzde 140.5, sosyal haklara ise yüzde 450 oranında zam istedi. İşçiler ilk 6 ayda talep ettikleri yüzde 140 oranındaki zammın yüzde 30’nun eylül ayı itibariyle sendika, işçilerin ücretlerine diğer 6 aylık dilimlerde asgari ücret zamma koruması talep etti.
Bursa’da binlerce Metal işçisi beklerken Türk Metal yönetimine ‘taslak’ yetkisi ve Birleşik Metal-İş istenilen zam oranı
Memur ve memur emeklilerinin toplu sözleşme görüşmeleri ‘Hakem’ kararıyla son bulurken, metal sektöründe toplu sözleşme hazırlıkları hız kazandı. Türk Metal Sendikası ile Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) arasında başlayacak görüşmeler öncesi işçi kesimi sözleşme taslağını hazırlıyor. Türk Metal Başkanlar Kurulu, taslak konusunda yönetime tam yetki verdi.
Türkiye genelinde tüm işçilerin toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde önemli bir yere sahip olan ve metal iş kolunu kapsayan MESS Grup Toplu İş Sözleşmesi görüşmeleri eylül ayında başlayacak. Metal iş kolunda örgütlü olan Türk Metal, Birleşim Metal-İş ve Öz çelik-İş Sendikaları görüşmeler için toplu sözleşme taslaklarını hazırlıklarını tamamladı. Türkiye genelinde yaklaşık 160 bin, Bursa’da binlerce işçiyi ilgilendiren toplu iş sözleşmesi için ilk taslak açıklaması Birleşik Metal-İş Sendikası’ndan geldi.
Türk Metal Sendikası ile Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) arasında yapılacak Grup Toplu İş Sözleşmesi görüşmeleri önümüzdeki haftalarda başlayacak.
Türk Metal Sendikası, görüşmeler öncesi hazırlıklara hız verdi.
Bursa’da binlerce Metal işçisi beklerken Türk Metal yönetimine ‘taslak’ yetkisi ve Birleşik Metal-İş istenilen zam oranı
Türk Metal’in Toplu İş Sözleşmesi Temsilci Çalıştayları 28-29 Ağustos 2023 tarihlerinde genel başkan yardımcıları başkanlığında farklı bölgelerde yapıldı.
Temsilci Çalıştayları; Yusuf Ziya Odabaş başkanlığında Çerkezköy’de, Uysal Altundağ başkanlığında Gebze’de, Mürsel Öcal başkanlığında Eskişehir ve İzmir’de, Mesut Erdem başkanlığında Bursa’da toplandı.
Toplantılara Şube Kurulları ile MESS’e bağlı iş yerlerinde görev alan 800’e yakın iş yeri sendika temsilcisi katıldı, kurulan çalışma masaları ile temsilcilerin en güncel talep ve düşünceleri alındı.
Bursa’da binlerce Metal işçisi beklerken Türk Metal yönetimine ‘taslak’ yetkisi ve Birleşik Metal-İş istenilen zam oranı
Türk Metal Başkanlar Kurulu da Genel Başkan Pevrul Kavlak başkanlığında 30 Ağustos 2023 Çarşamba günü Genel Merkez’de toplandı.
Genel Başkan Kavlak’ın açılış konuşması ile başlayan Başkanlar Kurulunda, MESS Grup Toplu İş Sözleşmesi süreci öncesi yaklaşık 10 bin üye üzerinde yapılan beklenti anketiyle ilgili Konda Araştırma yöneticileri bir sunum yaptı.
Daha sonra 28-29 Ağustos 2023 günlerinde bölgelerde düzenlenen Temsilciler Çalıştayı’nda işyeri sendika temsilcilerinin talep ve düşüncelerinin yer aldığı raporlar ele alındı.
Raporların değerlendirilmesinin ardından taslak çalışmalarına geçildi.
Bursa’da binlerce Metal işçisi beklerken Türk Metal yönetimine ‘taslak’ yetkisi ve Birleşik Metal-İş istenilen zam oranı
Taslağın genel ilkelerinin oluşmasıyla birlikte ayrıntıların belirlenmesi ve en kısa sürede açıklanması konusunda Yönetim Kuruluna yetki verildi.
Başkan Kavlak, “Cumhuriyetimizin 100. yılında Cumhuriyet Sözleşmesi ile Türk Metal üyesi yine kazanacak” derken, metal işçisinin işverenden talep edeceği oran merakla bekleniyor.
Bursa’da binlerce Metal işçisi beklerken Türk Metal yönetimine ‘taslak’ yetkisi ve Birleşik Metal-İş istenilen zam oranı
Birleşik Metal-İş Sendikası Genel Başkanı Adnan Serdaroğlu tarafından açıklanan taslakta işçiler için talep edilen zam oranları belli oldu. Metal sektörünün yıllık kar oranlarını, asgari ücrete yapılan zam oranlarını tek tek anlatan Serdaroğlu, örgütlü oldukları 40 fabrikada iş yeri komiteleri ile birlikte hazırladıkları taslağı açıkladı. Ücret zam tekliflerinin 3 bölümden oluştuğunu söyleyen Serdaroğlu, “İlk olarak düşük ücretli işçilerin saat ücretinin 65 liraya çekilmesini teklif ediyoruz. Böylece ikramiyeler dahil net 13 bin 940 liranın altında ücret alan işçilerin ücretleri 13 bin 940 lira olacak.
Her kıdem yılı için saat ücretlerine 2,5 lira verilmesini istiyoruz. Her iki zammın ardından tüm işçilerin saat ücretlerine seyyanen 77 lira ücret zammı istiyoruz. Üç kalem zamdan oluşan teklifimizin karşılığı ilk 6 aylık dönemde yüzde 140,5’tir. Bu teklif ile ilk 6 aylık ortalama ücret ikramiye dahil 20 bin 587 liraya denk gelmektedir. Bu teklif ile bir metal işçisinin ikramiye dahil ücreti net 35 bin 64 lira olacak. Bu tutar günümüzde asgari düzeyde geçinebilecek bir ücrettir. Bugün ortalama bir metal işçisinin ikramiye dahil ücreti ise net 14.477 TL’dir.
Diğer altışar aylık zam dönemleri içinse, resmi enflasyonun gerçeği yansıtmaması nedeniyle, diğer 6’şar aylık ücret zammı teklifimiz ise altı aylık dönemdeki enflasyon oranına 8 puan eklenmesidir. Ancak 6’şar aylık dönemler itibariyle, bu dönem aralıklarında asgari ücrete yapılacak zamların, yukarıda belirtilen orandan daha fazla olması halinde asgari ücrete gelecek zammın uygulanmasını teklif edeceğiz” dedi.
Sözleşmenin 1 Eylül’den itibaren geçerli olmasına rağmen MESS ile görüşmelerin ekim ayında başladığını ve sözleşme bitişinin Şubat ayını bulduğunu söyleyen Serdaroğlu, “Bu nedenlerle sendikamız, ücretlere toplu sözleşme öncesi 1 Eylül 2023 tarihinden geçerli olmak üzere yüzde 30 oranında zam yapılmasını istiyoruz. Bu zammın toplu sözleşme süreci sonrası ortaya çıkacak ilk altı aylık zamdan mahsup edilmesini talep etmektedir. Bu talebimiz, oldukça önemli hale gelmiştir ve böylece işçiler bir anlamda can suyuna kavuşacaklardır” dedi.
Metal işçilerinin sosyal haklarının çok düşük olduğunu belirten Serdaroğlu, “Bu nedenle, sosyal haklarda ilk 6 aylık dönem için ortalama yüzde 450 oranında artış teklif ediyoruz. Sosyal hakların ücret gibi 6’şar aylık dönemlerde ve ücret artışları ile aynı oranda artırılmasını talep ediyoruz. Talebimiz yüzde olarak yüksek görünebilir, ancak önemli olan yüzde değil, rakamdır, tutardır. Hangi sosyal hakkın kaç TL olduğuna bakmak gerekir. Kurban bayramında harcamaların daha fazla olması nedeniyle, Kurban Bayramı ödemesinin 15 bin TL olmasını talep ediyoruz. Sosyal hakları iş yerlerine göre değişiyor. Taslağımızda tüm iş yerleri için sosyal hakların aynı olmasını isteyeceğiz.
İşe giriş ücretinin asgari ücretin yüzde 10 üzerinde olması ve işyerinde bundan düşük ücretle işçi çalıştırılmamasını teklif ediyoruz. Hafta içi fazla mesai ücretinin yüzde 150 olmasını teklif ediyoruz. Hafta tatillerinde çalışma ücretleri yüzde 200, bayram ve genel tatillerde fazla mesai ücretinin de yüzde 300 olmasını teklif ediyoruz. 8 Mart işçi kadınlar, 3 Aralık Dünya Engelliler gününde ise engelli işçiler için ücretli izin olmasını isteyeceğiz. Günde 2 kez 15 dakikalık dinlenme, gece zammının yüzde 20’ye yükseltilmesini, ağır iş koşullarında ücretli izin sürelerinin 2 gün artırılmasını istiyoruz.
Vergi ödemelerinde yüzde 15’i aşan gelir vergisi payının işveren ödesin. İşçilerin 5 gün ve daha az süreyle aldıkları raporların ilk iki günü işverence ödenmeli. İşçilerin sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işyerlerinde sendikanın yetkili uzmanları da periyodik kontroller gerçekleştirebilmelidir. İşçilere yılbaşında, ramazan ve kurban bayramından önce net 3 bin lira erzak verilsin. Çocuğunu kreşe veren işçilere aylık 3 bin lira kreş parası istiyoruz. Aylık 1000 lira mutfak desteği, tamamlayıcı sağlık sigortasından işçilerin eş ve çocuklarının yararlanmışı, işçilere promosyon verilmesini istiyoruz. 15 saatlik ücret karşılığı Devam Primi verilmesini, işçinin işyerinden ayrılması ya da emekli olması halinde kıdem tazminatının tavandan ödenmesini teklif ediyoruz. İşyerlerinde arama kurtarma ekipleri kurulmasını ve masraflarının işveren tarafından karşılanmasını talep ediyoruz.
MESS grup toplu iş sözleşmesi kapsamında 154 bin metal işçisi bulunurken, aileleriyle birlikte yaklaşık 600 bin kişiyi doğrudan ilgilendiren ücretlerin alım gücü son iki yılda geriledi.
Türkiye’nin en büyük sermaye gruplarının bünyesinde bulunan Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) grup toplu iş sözleşmesi kapsamındaki iş yerlerinde işçilerin ücretleri iki yılda reel olarak eridi. MESS grup toplu iş sözleşmesi kapsamında 154 bin metal işçisi bulunurken, aileleriyle birlikte yaklaşık 600 bin kişiyi doğrudan ilgilendiren ücretlerin alım gücü son iki yılda geriledi.
Türk-İş’e bağlı Türk Metal, DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş ve Hak-İş’e bağlı Özçelik-İş, 01.09.2021- 31.08.2023 dönemini kapsayan sözleşme sürecinde toplu sözleşmeye birlikte imza atmıştı. Toplu sözleşmenin süresi doldu, işçiler başlayacak olan sözleşme görüşmelerini bekliyor.
2021 yılı eylül ayı baz alındığında MESS grup toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışan evli ve 2 çocuk sahibi bir işçi ortalama 8 bin 100 TL brüt ücret alıyordu. Sigorta, vergi ve primler dışarıda tutulduğunda işçinin net ücreti 5 bin 446 TL’ye düşüyor ve ücrete eklenen asgari geçim indirimi ile işçinin eline geçen net ücret 5 bin 848 TL oluyordu.
Eylül ayında işçinin eline geçen net ücret olan 5 bin 848 lirayı bir yandan enflasyon diğer yandan artan vergi dilimi eritti. Aralıkta işçinin eline geçen net ücret vergi dilimi nedeniyle 5 bin 367 liraya geriledi. Artan dolar kuruna bağlı olarak işçinin aldığı ücret döviz bazında nisan ayına göre 150 dolar eridi ve 350 dolara kadar geriledi.
2021 eylül ayında Türk-İş’in açıkladığı yoksulluk sınırı ise 9 bin 931 TL idi. İşçinin eline geçen net ücret, yoksulluk sınırının yüzde 58.8’ine tekabül ediyordu.
2023 yılı ağustos ayında ise aynı işçinin eline geçen toplam ücret 16 bin 125 liraya yükseldi. İşçinin aldığı eline geçen ücret 2021 eylül-2023 ağustos arasında yüzde 175 artsa da Türk-İş tarafından açıklanan yoksulluk sınırı aynı dönemde yüzde 282 artış gösterdi. Türk-İş yoksulluk sınırı ağustosta 37 bin 974 liraya yükseldi.
Söz konusu işçinin eylül 2021’deki ücreti, Türk-İş yoksulluk sınırı kadar artsaydı, işçinin eline bugün net 22 bin 339 lira geçecekti.
2021 yılı eylül ayında yoksulluk sınırı tutarının yüzde 58’i oranında net ücret alan işçi, 2023 yılı eylül başında yoksulluk sınırı tutarının sadece yüzde 42.46’sını aldı.
| İKRAMİYE DAHİL ORTALAMA BRÜT ÜCRET | NET ÜCRET | AGİ | VERGİ İSTİSNASI | TOPLAM ELE GEÇEN | YOKSULLUK SINIRI | YOKSULLUK SINIRI İLE ÜCRET ORANI | YOKSULLUK SINIRI İLE ÜCRET FARKI | ASGARİ ÜCRET | ASGARİ ÜCRETE ORAN | |
| 2021 nisan | 6.336 | 4.529 | 402.47 | 0 | 4.932 | 9.013 | 1.82 | 4.080 | 2.825 | 1.74 |
| 2021 ağustos | 6.336 | 4.260 | 402.47 | 0 | 4.662 | 10.299 | 2.20 | 5.637 | 2.825 | 1.65 |
| 2023 ağustos | 21.000 | 14.120 | 0 | 1.902 | 16.125 | 37.974 | 2.35 | 21.848 | 11.402 | 1.41 |
Birleşik Metal-İş MESS sözleşmesi kapsamında isteyeceği zam oranını yüzde 30’u önden verilmek üzere (mahsuplaşma) yüzde 140.5 olarak açıkladı. Birleşik Metal-İş’in talebi kabul edilirse, ortalama ücret alan 2 çocuklu bir işçinin ücreti yüzde 30 zam ile 20 bin 962 liraya çıkacak. Bu, söz konusu işçinin yoksulluk sınırı tutarının yüzde 55.2’si kadar ücret alacağı anlamına geliyor. Söz konusu oran eylül 2021’de yüzde 58’di.
BETAM tarafından hazırlanan rapora göre eylül 2021’de Türkiye’de satılık konutun ortalama metrekare fiyatı 4 bin 382 liraydı. 100 metrekare bir konut için gereken 438 bin lira için bir işçinin 74.9 aylık (6.25 yıl) ücretini biriktirmesi gerekiyordu.
BETAM’ın ağustos 2023’te yayımladığı rapora göre satılık konut fiyatları Türkiye ortalamasında arttı. Türkiye’de konutta ortalama metrekare fiyatı 22 bin 866 TL oldu. Buna göre 100 metrekare konutun fiyatı 2 milyon 286 bin liraya çıktı. Bu 2 yılda ortalama konut fiyatlarının yüzde 421 arttığı anlamına geliyor. Söz konusu işçi aynı konutu 141.7 aylık (11.75 yıl) ücreti ile alabiliyor.
İşçilerin yüzde 30 zammı erken alması durumunda ise söz konusu evi alması için 109 ay yani yaklaşık 9 yıl, hiçbir harcama yapmadan tasarruf etmesi gerekiyor.
İşçilerin ücreti dolar cinsinden de eridi. Eylül 2021’de ikramiye dahil ortalama brüt ücret dolar bazında 645 dolara tekabül ediyordu.
Eylül 2021-ağustos 2023 yılları arasında dolar enflasyon karşısında yüzde 11.6 değer kaybetti. Eylül 2021’deki 645 doların, ağustos 2023 tarihindeki eş değeri 720 dolara yükseldi.
MESS grup toplu iş sözleşmesi kapsamındaki ortalama işçi ücreti döviz bazında 602 dolara geriledi. Buna göre işçi ücretleri dolar bazında yüzde 16.38 geriledi.
Söz konusu erime 118 dolara tekabül ederken, erimenin Türk lirası bazında değeri 3 bin 159 lira oldu.
Ortalama brüt ücret alan 2 çocuklu işçinin, 2023 yılı ağustos ayında eline geçen net ücret 16 bin 125 liraydı. Bu işçinin ücretine yapılacak yüzde 30 zam ile eylül ayından itibaren ele geçen net ücret 20 bin 962 olacaktır.
TİS 2 Ocak itibarıyla yüzde 100 ücret zammı imzalanırsa söz konusu işçinin ücreti 32 bin 250 lira olacak.
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz?