Filipinler’e ait bir ikmal gemisinin Güney Çin Denizi’nde Çin’e ait bir gemiyle çarpışması sonrasında Japonya endişelerini dile getirerek seyrüsefer özgürlüğünün korunması çağrısında bulundu. Japon Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Japon hükümetinin, çarpışmada hasar gören Filipin gemisindeki Filipinli personelin yaralanmasına neden olan “tehlikeli eylemler” karşısında endişelerini ifade ettiği belirtildi.
Japonya hükümeti, statükonun güç kullanılarak değiştirilmesi girişimlerine karşı çıktığını vurguladı. Bakanlığın açıklamasında, “Seyrüsefer özgürlüğünü engelleyen ve gerilimleri artıran eylemlerden ciddi endişe duyuyoruz” denildi.
Açıklamada ayrıca, Japonya’nın Güney Çin Denizi konusunu bölgenin barış ve istikrarı için doğrudan ilgili olduğunu ve uluslararası toplumun meşru bir endişesi taşıdığını belirtti. Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (UNCLOS) hükümlerinin yasal olarak bağlayıcı olduğu hatırlatıldı. Japonya’nın, Güney Çin Denizi’ndeki kapsamlı anlaşmazlıkların barışçıl çözümünden yana olduğu vurgulandı.
17 Haziran’da Filipinler’e ait ikmal gemisinin Çin’e ait bir gemiyle Güney Çin Denizi’nde çarpışması, iki ülke arasındaki tansiyonu yükseltti. Çin Sahil Güvenliği, Filipin gemisinin İkinci Thomas Sığı yakınlarındaki sulara yasa dışı girdiğini ve Çin gemilerine tehlikeli şekilde yaklaşarak çarpışmaya neden olduğunu iddia etti.
İkinci Thomas Sığı son dönemde, Filipinler’in kontrolünde bulunan ve Çin’in egemenlik iddia ettiği bir alanda gerginliklere sahne oluyor. Pekin yönetimi, resifte karaya oturtulan Sierra Madre savaş gemisinin bölgede yasa dışı olduğunu belirterek, geri çekilmesi ve resifin orijinal haline getirilmesini istiyor.
Çin Sahil Güvenliği’nin, resifteki Filipinli denizcilere yardım paketleri taşıyan ikmal seferlerini engellemeye çalışması, ülkeler arasındaki gerilimi daha da artırıyor. İki ülke arasındaki en son gerginlikte, Filipinler, gemilerindeki personele havadan atılan yardım paketlerinin bir kısmına Çin tarafından el konulduğunu iddia etti.
Güney Çin Denizi’ndeki anlaşmazlık, kıyıdaş ülkelerin bağımsızlıklarını kazandığı İkinci Dünya Savaşı’na kadar uzanıyor. Çin, 1947’de yayınladığı haritayla bölgenin yüzde 80’i üzerinde egemenlik iddiasında bulundu. Filipinler, Vietnam, Brunei ve Malezya gibi diğer ülkeler de bölgede hak iddia ediyor.
Çin, bölgedeki ihtilaflı adalarda üsler inşa ederek ve askeri unsurlarının yanı sıra sivil gemileriyle varlık göstererek bölgedeki egemenliğini pekiştirmeye çalışıyor. Ancak ABD ve diğer bölge ülkeleri, Çin’in bu eylemlerine karşı çıkıyor.
2016 yılında Daimi Tahkim Mahkemesi, Filipinler’in başvurusu üzerine verdiği kararda, Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.
