11.14: Arap Birliği, ABD’nin elçiliğini Kudüs’e taşımasıyla ilgili çarşamba günü olağanüstü toplanma kararı aldı.
11.05: Uluslararası haber ajansları, İsrail-Gazze sınırında protesto gösterilerinin başladığını açıkladı.
11.00: Yarım asırdır işgal altındaki Kudüs bugün tarihinin en zor günlerinden birini yaşayacak. Filistinlilerin Nekbe olarak andıkları günde Kudüs’e taşınacak ABD Büyükelçiliği’nin açılışıyla şehirdeki işgal yeni bir boyut kazanacak. Girişim, başta Kudüs ve Filistin’in diğer şehirlerinde olmak üzere dünya genelinde 46 ülkede protesto edilecek.
10.50: ABD Başkanı Donald Trump’ın törende video bağlantısıyla bir konuşma yapması bekleniyor.Ivanka Trump ve Jared Kushner’in dışında, ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin ve Dışişleri Bakan Yardımcısı John Sullivan da törene katılacak. Kushner daha sonra İsrail Başbakanı Benjamin Netenyahu ile bir görüşme yapacak.
Avrupa Birliği, ABD’nin Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararına itiraz etmişti ve çoğu AB ülkesinin büyükelçisi törene katılmayacak. Ancak, AB içinde de çatlaklar var. Çok sayıda yabancı diplomatın törene katılacağı ve bunlar arasında, AB’nin bu konuda bir ortak açıklama yapmasını engellediği belirtilen Macaristan,Romanya ve Çek Cumhuriyeti temsilcilerinin de bulunduğu kaydediliyor.
Trump’ın açıklamasından sonra kendi büyükelçiliklerini de Kudüs’e taşıma kararı alan Guetamala ve Paraguay devlet başkanları da törende yer alacak.
10.37: İsrail’in Haaretz gazetesi, dün akşam gerçekleşen büyükelçilik açılış galasına Ivanka Trump ve Jared Kushner’le birlikte 32 ülkenin temsilcilerinin katıldığını bildirdi. ABD’nin bu kararını 120’den fazla ülkenin kınamamıştı.
Açılışa katılacak konusu ülkeler şöyle: Cezayir, Angola, Avusturya, Kamerun, Kongo, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Fildişi Sahilleri, Çekya, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Etiyopya, Gürcistan, Guatemala, Honduras, Macaristan, Kenya, Makedonya, Myanmar, Nijerya, Panama, Peru, Filipinler, Romanya, Ruanda, Sırbistan, Güney Sudan, Tayland, Ukrayna, Vietnam, Paraguay, Tanzanya ve Zambia.
10.05: Kudüs’teki açılış öncesi ilk tepki İran destekli Hizbullah’tan geldi. Hizbullah, büyükelçiliğin Kudüs’e taşınması kararının değersiz olduğunu ve bir anlam ifade etmediğini duyurdu.
09.45: İsrail Gazze sınırında büyük gösterilerinin düzenlenmesinin istemeyen İsrail ordusu harekete geçti. İsrail basını, ordu güçlerinin Filistinlilerin sınıra yaklaşmaması konusunda havadan uyarı broşürleri attığını yazdı.
09.22: Gazze’nin Han Yunus kentindeki esnaf, ABD’nin büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararını protesto etmek ve düzenlenecek gösterilere katılmak üzere iş yerlerinin kepenklerini kapattı.
09.18: Açılışın yapılacağı günün sabahında Filistinli binlerce Müslüman, İsrail-Gazze sınırına doğru yürüyüşe geçti.
BÜYÜK GÖSTERİLER DÜZENLENECEK
Bugünkü tören öncesi şehirdeki hava oldukça gergin. Filistinlilerin yarın işgal altındaki Doğu Kudüs ve ablukanın sürdüğü Gazze’nin yanı sıra Filistin’in diğer şehirlerinde büyük gösteriler düzenlemesi bekleniyor.
BÜYÜKELÇİLİĞİ KIZI VE DAMADI AÇACAK
ABD Başkanı’nın kızı Ivanka Trump ile damadı ve danışmanı Jared Kushner’in de aralarında bulunduğu ABD heyeti açılış törenine katılmak üzere dün İsrail’e ulaştı. Büyükelçiliğin taşınacağı caddeye İsrail ve ABD bayraklarının yanı sıra “Siyon dostu Trump” ve “Trump İsrail’i büyük yaptı” yazılı billboardlar asıldı. ABD Başkanı Trump’ın ise törene telekonferans yoluyla katılması bekleniyor.
120 ÜLKE BU KARAR TEPKİ GÖSTERDİ
ABD bugün, 120’den fazla ülkenin kınama kararına rağmen İsrail Elçiliği’ni egemenliği tartışmalı Kudüs’e taşıyor. ABD Başkanı Trump, 6 Aralık 2017’de, Kudüs’ü “İsrail’in başkenti” olarak tanıdığını ve ABD Büyükelçiliği’nin Tel Aviv’den Kudüs’e taşınması talimatı verdiğini açıklamıştı. ABD yönetimi büyükelçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’e 14 Mayıs’ta taşıma kararı almıştı. Karar, bölgesel ve uluslararası düzeyde ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda büyük tepkiyle karşılanmıştı.
BU NOKTAYA NASIL GELİNDİ?
Müslümanlar kadar Hristiyan ve Yahudilerin en kutsal mekânlarına ev sahipliği yapan Kudüs’ün batısı 1948’de İsrail tarafından ele geçirildi. Filistinlilerin çoğunlukta olduğu Doğu Kudüs ise 1967’den beri İsrail işgalinde bulunuyor. Bu nedenle Doğu Kudüs, Filistin davasının kalbi niteliğinde. İsrail ise 1980’de aldığı tek taraflı bir kararla doğusuyla batısıyla Kudüs’ü “İsrail’in birleşik başkenti” ilan etti. Buna karşılık BM Güvenlik Konseyi (BMGK) 1980’de İsrail’in Doğu Kudüs’ü ilhak ederek başkent ilan etmesini geçersiz sayan 478 sayılı kararı kabul etti. ABD Kongresi bu kararı 1990’lı yıllarda tanıdı ancak Donald Trump’a kadar hiçbir başkan Tel Aviv’deki büyükelçiliği taşımaya yanaşmadı.
KONSOLOSLUK ELÇİLİK OLDU
Eski kente hâkim konumdaki bir tepede bulunan yeni ABD büyükelçiliği, düne kadar konsolosluk binasıydı. Yaşlı Rus göçmenler için bakımevine dönüştürülen Diplomat Oteli yakınlarındaki binanın çevresindeki arsalar güvenlik gerekçesiyle boş tutuluyor. İşlerinin açılacağını ümit eden bölge esnafı taşınmadan memnun. Başkan Trump, Twitter’da, “Bu hafta Amerikan Büyükelçiliği Kudüs’e taşınacak. Herkesi tebrik ederim” mesajını paylaştı.
