Ziraat Bankası hangi araç kiralama şirketine yüz milyonlarca TL verdi. Sayıştay’ın raporunda sözleşmesiz verilen yüz milyonlarca lira, kamu bankalarından verilen kredilerin detayları yer aldı.
Ziraat Bankası hangi araç kiralama şirketine yüz milyonlarca TL verdi
Ziraat Bankası hangi araç kiralama şirketine yüz milyonlarca TL verdi. Kamu bankası olan Ziraat Bankası’nın bağlı ortaklığı kapsamında kurulan Ziraat Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. ile ilgili Sayıştay raporu Meclis’e gönderildi.
Raporda, çarpıcı tespitler yer aldı. O tespitlerden birisi de Ziraat Girişim’in Central Oto Kiralama şirketini satın almasıyla ilgili.
Sayıştay raporunda, Ziraat Girişim’in 29 Temmuz 2018’da Central Oto’nun yüzde 99 hissesini satın aldığını, 250 milyon TL de şirketin hesabına yatırıldı.
Ziraat Girişim Yönetim Kurulu, Central Oto’nun yüzde 1’lik hissesine sahip olan kişinin bir firmasına da 105 milyon TL tutarında araç alım avansı verilmesine karar verdi. İlk avanstan tam bir hafta sonra aynı gerekçeyle 145 milyon TL daha avans verildi.
Sayıştay’ın raporunda konuyla ilgili şu satırlar yer aldı:
“Alınan bu kararlar doğrultusunda Ziraat Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. tarafından Şirket’e sermaya taahhüdü olarak gönderilen 250 milyon TL’nin tamamı 29 Temmuz 2019 ve 28 Ağustos 2019 tarihleri arasında farklı günlerde ilgili firmaya araç alım avanı olarak gönderilmiştir.
Şirket sermayesinin tamamına yakın olan 250 milyon TL, araç alım avansı olarak gönderilirken, ilgili firma ile araçların cinsi, markası, modeli, yaşı, adedi, fiyatı, teslim tarihi vb konuları içerecek herhangi bir sözleşme imzalanmamış, işlemler şifahi olarak yürütülmüştür.”
Yani, Sayıştay raporunda, Ziraat Girişim’in hiçbir sözleşme imzalamadan parayı çıkarıp verdiği söyleniyor.
Sayıştay raporunda Ziraat Girişim’in sahibi olduğu şirketten araç kiralamaya devam ettiği, kiralama nedeniyle Ağustos 2019 için 7 milyon 756 bin 101 TL Eylül 2019 için de 7 milyon 209 bin 662 TL ödediği yer aldı. Yani Ziraat, iki ay için sahibi olduğu şirkete 14 milyon 965 bin TL ödedi.
Yaşananlar bunlarla sınırlı kalmadı. Central Oto Yönetim Kurulu aldığı kararla 11 Ekim 2019’dan 31 Aralık 2019 tarihine kadar kamu bankalarından 500 milyon TL kredi çekti. Alınan kredilerin 100 milyon TL’si kredi kapatılması için kullanıldı kalan 400 milyon TL ise daha önceki avanslar kapatılmadığı halde, Central Oto’ya araç satın alma avansı olarak verildi.
Araç alımı için verilen avanslara noldu peki? Sayıştay raporunda o da yazıyor:
“Yılsonu itibariyle ilgili firmaya araç alımı avansı olarak verilen tutar 650 milyon TL iken bunun karşılığında sigorta değerleri üzerinden satın alınan araçların bedelleri toplamı KDV dahil 144 milyon 365 bin 919 TL’dir.”
Rapordan da görülüyor ki şirkete araç alımı için verilen 650 milyon TL’lik avansın sadece 144 milyonu araç alımında kullanıldı.
Sayıştay raporunda bu işlemler nedeniyle Ziraat Girişim’in milyonlarca lira zarar ettiği ancak bu avansı alan firmanın faizsiz ve masrafsız finansman elde ettiği belirtildi.
Sayıştay raporunda konuyla ilgili şu tespitler yer aldı:
“Şirketin (Ziraat Girişim) ilk başta sermayesinin tamamına yakın bir tutarı, daha sonra da kamu bankalarından kredi kullanarak aldığı yüksek tutarların tamamını herhangi bir sözleşme imzalanmadan, alınacak araçlar için avans olarak vermesi, sektör uygulamalarına da basiretli tacir davranışına da uymamaktadır.
Şirket’in faaliyetlerini kendi mülkiyetindeki araç filosu ile sürdürmek için herhangi bir plan, bütçe ve projeksiyon olmadan ve bir sözleşme imzalanmadan sadece bir firmadan ve kasko sigortası üzerinden satın alması da ticari uygulamalarla örtüşmemektedir.
Araçlar, piyasa araştırması yapılarak rayiç değerleri üzerinden, toplu alımlarda uygulanacak belli bir iskonto oranı da hesaplanarak alınsaydı, Şirket için maliyeti daha düşük gerçekleşecekti.”
Konuyla ilgili Odatv’ye konuşan CHP Adana Milletvekili ve TBMM Kit Komisyonu Üyesi Orhan Sümer, Ziraat Bankası’nın Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı ile Central Oto Kiralama üzerinden gerçekletirilen usülsüz işlemler ve adrese teslim yüksek kazançlı işlere tepki gösterdi.
Orhan Sümer “Cevabını biliyoruz. Yine de vicdanlara seslenmek için sormak istiyorum. Tamamı kamu bankalarından 2 ayda 500 milyon krediyi hangi şirket alabilir?” dedi.
Orhan Sümer, “Ziraat Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı 2019 senesinde %99’unu satın alarak Central Oto Kiralamayı alıyor. Şirket araç kiralama işi yapacak kar elde edecek, kamu kazanç sağlayacak sanıyorsunuz. Ancak öyle olmuyor. Şirket sermayesinin tamamı olan 250 Milyon TL’yi araç alım avansı olarak, şirketin Yönetim Kurulu Başkanının sahibi olduğu firmaya gönderiyor. Bu firmaya 250 milyon lira gönderilirken kiralanacak araçların, cinsi, markası, modeli, yaşı, adedi, teslim tarihi konularını içeren herhangi bir sözleşme imzalanmıyor. Tüm işlemler şifahi olarak yapılıyor. Yani halk arasındaki tabirle al gülüm ver gülüm yöntemi ile birileri zengin ediliyor” dedi.
Orhan Sümer; “Kuruluşu itibariyle özellikle çiftçinin, esnafın yanında olması gereken Kamu Bankalarının hangi şirketlere, nasıl krediler verdiğini 2019 Sayıştay Raporlarındaki belgelerle açıklamıştık. Çiftçiye, esnafa, emekliye kredi verirken bin dereden su getiren kamu bankaları Central Oto Kiralama Şirketine 2019 yılında 2 ay içinde tamamı Kamu Bankalarından olmak üzere 500 Milyon Lira kredi kullandırıyor. Bu bir kişiyi ve kurumu zengin etmek için organize bir çalışma demektir. Bu milletin parasını, bu kadar hoyratça yandaşa dağıtmak, tek kelimeyle günahtır.” ifadelerini kullandı.
