Tarihin en kapsamlı istihdam paketi: Maliyetin yüzde 40’ı devletten. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 50 yaş üstü kişilerin istihdamında kolaylık sağlanacağını açıklarken artık “emekli olmak için genç, çalışmak için yaşlı” tabusu yıkılıyor. Türkiye’de 50-54 yaş arasındaki yaklaşık 5 milyon kişi bulunuyor.
İstihdam Kalkanı Paketi’yle kısmi çalışma imkânı, eğitim ve destek programları, süreli iş sözleşmeleri, gelir vergisi istisnası adımlarıyla iş bulmakta zorlanan, emekli olmayan 50 yaş istihdamda avantaja dönüşüyor.
Hedef kitlenin istihdamda kaldığı süre uzadıkça artan oranlı destekler verilecek. Son 1.5 yılda işten çıkardığı elemana iş başı yaptıran işletmeler brüt asgari ücret üzerinden desteklenecek, her yeni istihdamda maliyetin yüzde 40’ını devlet karşılayacak, 1 yıl iş garantisi vermesi durumunda emeklilik primi İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı “istihdam kalkanı” paketiyle ilgili yoğun bir mesai yürütüyor. Meclis’e sevki beklenen paket; genç ve 50 yaş istihdamından işsizlik süresinin kısaltılmasına, kısmi zamanlı çalışmadan işten çıkarma yasağının uzatılmasına kadar milyonlarca vatandaşı ilgilendiren düzenlemeler içeriyor.
Paketle süresi 17 Temmuz’da dolacak olan işten çıkarma yasağı 3 ay uzatılıyor ve bu süreyi uzatma yetkisi yine Cumhurbaşkanı’na veriliyor. 2019 başından itibaren işten çıkarma yasağının başladığı tarihe kadar en düşük istihdama ek olarak işe alınacak her çalışan için teşvik verilecek. İşten çıkarma yasağının olduğu dönemde, işverenlerin bu çalışanları için tüm primleri devlet karşılayacak.
Geçen yılın başından, işten çıkarma yasağının başladığı Nisan 2020’ye kadar bir iş yerinde çalışıp işsiz kalanların son çalıştıkları iş yerine dönmesi teşvik edilecek. Bu kapsamdaki çalışanına kapıları tam zamanlı açan işveren belli bir brüt asgari ücret üzerinden desteklenecek.
Bu dönem dışındakilerin istihdamı durumunda işveren maliyetleri, devlete ödemeleri gereken prim gibi ödemelerde mahsuplaşma gibi yöntemler kullanılarak düşürülecek. İşverenin yeniden personel çalıştırma imkânı yoksa İŞKUR üzerinden bin 170 liralık ücretsiz izin desteği verilmesine devam edilecek. İşçi iş buluncaya kadar geçici olarak desteklenmiş olacak. İşsizlik ödeneği alanların (90 gün içinde yeniden işe dönmesi durumunda) uzun vadeli primlerini devlet karşılayacak.
Bir yıl kesintisiz çalışmaya devam etmeleri durumunda işsiz oldukları döneme ilişkin emeklilik primini de devletin karşılaması planlanıyor. Bu düzenlemenin hem işe dönüşleri hızlandırması hem de prim kaybının önlenmesi hedefleniyor. Üniversiteli gençlerin part-time çalışması teşvik edilecek. Gençler için 2 yılı geçmemek üzere süreli iş sözleşmeleri yapılarak esnek koşullarda çalışmaları sağlanacak.
Normalleşme döneminde ilave istihdam edilecek her bir çalışan için İşsizlik Sigortası Fonu’ndan ek destek sağlanacak. İlave istihdam edilen her bir kişinin işverene tüm maliyetinin yaklaşık yüzde 40’ı karşılanarak işverenin desteklenmesi planlanıyor.
İstihdam kalkanı paketi kapsamında İşsizlik Sigortası Fonu’nun güçlendirilecek. Bu kapsamda işverenin İşsizlik Sigortası Fonu’na katkısının 2 puandan 4 puana çıkarılması da başlıklar arasında yer alıyor. Fon aracılığıyla hem çalışanların, işi olmayanların, işletmelerin desteklenmesine devam edilecek.
50 YAŞA İŞ KAPILARI AÇILIYOR
Yaş ortalamasının yükselmesiyle birlikte 50 yaş üzeri bireyler için istihdam yaratılması önem taşıyor. Birçok ülkede istediği halde iş bulamayanlara uzun işsizlik maaş ödemeleri, işsizlik yardımları yapılıyor. Gelişmiş ülkeler belli yaş üstü personel çalıştıranlara teşvik, bazıları da işten çıkaranlara yükümlülük koyuyor. Örneğin Fransa’da her işveren bu yaş üzerinde kaç kişi çalıştırmaya devam edeceğini bildirmekle yükümlü. TÜİK verilerine göre işgücüne katılım oranı 50 yaşından sonra hızla azalıyor. Bu tabloyu dikkate alan hükümet istihdam paketiyle 50 yaş üzerindeki vatandaşlar için de bir dizi düzenlemeyi yaşama geçirecek. Bu yaş ve üzerindeki vatandaşlara kısmi çalışmaya geçmek isteyenlere bu olanak verilecek. Tam zamanlı çalışmadan kısmi zamanlı çalışmaya geçenler için gelir vergisi istisnası tanınacak. Kısmi çalışmadan kalan bakiye gün sayısı kadar emeklilik primi ödenecek.
