Sansür yasası olarak bilinen dezenformasyon yasası uygulaması 1 Nisan 2023 Sansür yasası olarak bilinen dezenformasyon yasası TBMM Genel Kurulu’nda AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi. TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen yasanın 20’inci, 21’inci, 22’nci, 25’inci, 26’ncı ve 27’nci maddeleri ile 28’inci maddesinin (a) ve (b) bentleri dışındaki bentler 1 Nisan 2023’te, diğer hükümler ise yayımlandığı tarih itibariyle yürürlüğe girecek.
Sansür yasası olarak bilinen dezenformasyon yasası TBMM Genel Kurulu’nda AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi. 40 maddelik teklifin en tartışmalı maddesi ise 29. madde. Buna göre “gerçeğe aykırı bilgiyi alenen yayan” kişilere bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası öngörülüyor.
Aylardır tartışılan “Basın Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” Meclis’te kabul edilerek yasalaştı. Muhalefetin “sansür yasası” diyerek tanımladığı yasanın 29. maddesine göre “gerçeğe aykırı bilgiyi alenen yayan” kişiler bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına mahkûm edilebilecek.
İktidar milletvekilleri yasanın fikir ve ifade özgürlüğünü engellemeyeceğini savunsa da muhalefet yasaya tepkili. Yasa geçtikten sonra lehte söz alan AKP Grup Başkanvekili Mahir Ünal, “Bu yasa büyük emeklerle hazırlanmıştır. Bu topraklardaki bin yıllık devlet aklına saygı duymak zorundayız” dedi.
Yasa aleyhinde söz alan CHP Grup Başkanvekili Engin Altay ise “İkna edemediğimiz için üzüntü duyuyorum. Fikirler hapis tehdidiyle öldürülemez. Bu yasayı isteyen Erdoğan ve ortağıdır. Herhalde Stalin’den esinlendiler. Demokrasi ve özgürlükler endeksinde dünyada 103. sıradayız. Bu yasayla kategori dışı kalacağız. Hitler politikasına karşı olmak bizim namus görevimizdir. Başınızı yastığa koyduğunuzda bence hiç değilse ‘Allah’ım beni affet’ deyin” diye konuştu.
Genel Kurul, yasa teklifinin kabul edilmesinin ardından sona erdi. TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen yasanın 20’inci, 21’inci, 22’nci, 25’inci, 26’ncı ve 27’nci maddeleri ile 28’inci maddesinin (a) ve (b) bentleri dışındaki bentler 1 Nisan 2023’te, diğer hükümler ise yayımlandığı tarih itibariyle yürürlüğe girecek.
Kamuoyunda “sansür yasası” olarak anılan, basına ve sosyal medyaya yönelik yeni yaptırımlar içeren “Basın Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” TBMM Genel Kurulu’nda görüşülüyor. Teklifin en çok eleştirilen ve “sansür yasası” olarak adlandırılmasına neden olan 29. maddesi AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla bugün (13 Ekim) kabul edildi.
Teklifin birinci bölümündeki maddelerin kabul edilmesinin ardından ikinci bölümün üzerinde görüşmelere geçildi. 12 Ekim’de tartışmalı 29. maddeye kadar gelindi. 29. madde görüşmeleri sırasında muhalefet vekillerinin protestoları üzerine oturuma dün iki kez ara verildi. Ancak bugün (13 Ekim) bu madde kabul edildi.
Kanun teklifinin en çok tartışılan 29. maddesi şöyle: “Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapisle cezalandırılacaktır.”
Bu maddeyle Türk Ceza Kanunu’na (TCK) “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçu eklenecek.
CHP Grup Başkanvekili Engin Altay bugün TBMM’de yaptığı basın toplantısında yasaya ilişkin, “Bu yasa geçerse, biz Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) hiç şüphesiz yayımlandığı günün ertesinde gitmeyi planlıyoruz. Ey AYM, bir paket daha getireceğiz sana, öyle görünüyor. İnşallah 10 Ağustos 2022’deki kararının tersine bir hüküm vermez” dedi.
Sosyal medyada #SusmakYok etiketiyle eylem başlatan basın meslek örgütleri ve gazeteciler 29. maddenin kabulünü protesto etti.
DİSK Basın-İş’in Twitter hesabından yapılan paylaşımda, “Sansür yasasının 29. maddesi de iktidar bloku oylarıyla TBMM’den geçti. Bugüne kadar haberlerimiz için tek madde tanıdık: Halkın haber alma hakkı için her koşulda gerçeklerin duyurulması… Sansüre ve yasaklara karşı #susmakyok. Vardık, varız, var olacağız” denildi.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkan Yardımcısı Oğuz Kaan Salıcı da “Sansür yasasından sonra olan bitenler saf gerçekliğiyle değil, Saray’ın uygun gördüğü şekilde yazılabilecek. Gençlerin tek özgürlük alanı olan sosyal medyaya da zincir vuruyorlar!” diye yazdı.
CHP İstanbul Milletvekili Ali Şeker ise maddenin kabul edildiği anları gösteren fotoğrafı “AKP’nin sansür yasağı mutluluğu” diyerek paylaştı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba ise şunları söyledi: “AKP-MHP ittifakı, istibdat döneminde bile görülmemiş sansür maddelerini el birliğiyle Meclis’ten geçiriyor. Bizim sansürden, baskıdan korkumuz yok. Onurlu basın mensuplarının, vatandaşın da yok! Gerçekleri gizleyemeyeceksiniz, gelecek kuşaklar sizi utançla anımsayacak!”
TÜİK’ten daha yüksek enflasyon oranları açıklamaları nedeniyle “yanıltıcı bilgi” yaydığı söylenerek hedef gösterilen ve üyelerine soruşturma açılan Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) yöneticisi Prof. Dr. Veysel Ulusoy, sansür yasasına “Milletin vekilleri harcadıkları enerjilerini ‘dezenformasyon’ yerine ‘dezenflasyon’ için kullansaydı halkına daha faydalı olurdu” diyerek tepki gösterdi.
Dezenformasyon yasasını hazırlayanlardan ve ilk imzacı olan MHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız ise yasa maddesinin kabul edilmesinin ardından şu tweeti attı:
İlk imzacı Feti Yıldız’a CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel şu mesajla yanıt verdi: