Türkiye’de Ayçiçeği Yağı İthalatı Çiftçi Üreticisini Uzaklaştırıyor
Türkiye’nin en çok tercih edilen sıvı yağı olan ayçiçeği yağında, ithalat giderleri Türk çiftçisinin kazancını aşıyor ve üreticinin tarladan uzaklaşmasına yol açıyor. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Okan Gaytancıoğlu’na göre, Türkiye’nin ayçiçeğinde kendine yeterlilik oranı 2021’de %70 iken 2024’te %45’e geriledi. Ülkenin 8 milyon tonluk ayçiçeği işleme kapasitesine rağmen, işlenen miktarın sadece 2 milyon ton olduğu vurgulandı.
Üretimi Soğutuyor
Ayçiçeği yağının, petrolden sonra en çok döviz ödenen ithalat kalemi olduğuna dikkat çeken Gaytancıoğlu, “2023 yılında ayçiçeği ham yağına 2 milyar dolar ödedik. Ton başına 551 dolar ithal ettik ve buna %27 gümrük vergisi ve 15 dolar civarında taşıma, gümrükleme gibi masraflar eklenince 720 dolara ulaşıyor. Yani tam 24 bin TL. Bizim Türk çiftçimiz de aynı fiyatların üzerine kuraklık desteği de almak istiyor” dedi.
Sürdürülebilir Fiyatlar Önemli
“Üretim maliyetlerine katlanan çiftçimiz için sürdürülebilir fiyat seviyesi belirlenmelidir” diyen Gaytancıoğlu, üreticiye düşük fiyat ödenip gümrük vergilerinin sıfırlanmasının yağ fiyatlarını düşürmeyeceğini, tam tersine üreticiyi üretimden soğutacağını kaydetti. Gaytancıoğlu, “Çiftçiye ödenecek fiyat, ithal maliyeti olan (kilogram başına) 24 TL ile aynı olmalı ve kuraklıktan etkilenecek üreticilere de kuraklık desteği verilmelidir” ifadelerini kullandı.
Dışa Bağımlılık Zam Şampiyonu Yaptı
22 Mart 2022’de ayçiçeği ham yağı taşıyan Rus gemisinin Mersin Limanı’na yanaştığı haberi birçok TV kanalında manşet oldu. Okan Gaytancıoğlu, “Pandemi ve Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle birçok tarım ürününün fiyatı 2-3 kat artmıştı. Tonu 350 dolar olan ayçiçeği, 770 dolara kadar çıkmış ve ayçiçek yağı marketlerde zam şampiyonu olmuştu” dedi. Gaytancıoğlu, “Tarım politikası yetersiz olduğu için üretemiyoruz ve net ithalatçıyız” dedi.