TikTok’un Romanya Başkanlık Seçimlerini Etkilemesi İddiaları
Romanya’nın ilk tur başkanlık seçiminde sistem karşıtı aday Călin Georgescu’nun aldığı %23 oy, muhalefeti sokağa döktü. Rusya’nın bir oyuncağı olmakla suçlanan Georgescu’nun zaferine giden yol Rus siber saldırıları ve TikTok manipülasyonu şüpheleriyle incelenmeye alındı. Avrupa Komisyonu da konuyu araştırıyor.
TikTok’un Romanya’daki demokratik süreci etkilemesi iddiaları, platformun kitlesel manipülasyon için kullanılabileceği yönündeki güvenlik endişelerini yeniden gündeme getirdi. Bazı politikacılar ve sosyal medya uzmanları, sahte hesaplar üzerinden yürütülen gizli bir operasyonun Georgescu’nun bilinmezlikten çıkmasına yol açtığından şüpheleniyor.
Tahminlerden Beş Kat Fazla Oy
BBC’ye göre, tartışmalı seçim sonuçları nedeniyle Anayasa Mahkemesi oyların yeniden sayılmasına karar verdi. Sosyal medya platformu TikTok’un seçimleri etkilediği ve Rus siber saldırılarının tespit edildiği iddia ediliyor.
Seçim Sonuçları Nasıl Şekillendi?
Merkez Seçim Bürosu verilerine göre, sistem karşıtı aday Calin Georgescu %23 oy aldı. Merkez sol Başbakan Marcel Ciolacu %20, merkez sağcı Elena Lasconi %19 oy topladı. Seçimlere 9,4 milyon Rumen katıldı.
Devlet Başkanlığı ve güvenlik kurumları, seçim sürecinin doğruluğunu etkilemeyi amaçlayan siber saldırılar tespit etti. Ulusal Savunma Yüksek Konseyi, Rusya’nın Rumen kamuoyunu etkileme çabalarına dikkat çekti.
TikTok Tartışması Nasıl Başladı?
Güvenlik Konseyi, TikTok’un Georgescu’ya “ayrıcalıklı muamele” yaptığını açıkladı. Platform bu iddiaları reddetti. Georgescu’nun takipçi sayısı iki haftada 30 binden 330 bine yükseldi, videoları 4 milyon beğeni aldı. 62 yaşındaki aday, çevre bakanlığı ve Birleşmiş Milletler’de insan hakları raportörü olarak görev yaptı. Aşırı sağcı AUR partisinden ayrıldı.
NATO’ya Uzak, Putin’e Yakın
Georgescu, NATO’nun füze kalkanını “diplomasi ayıbı” olarak niteliyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i “dünyadaki gerçek liderlerden biri” olarak tanımlıyor. Ukrayna’ya yardımların sonlandırılmasını istiyor.
Perde Arkası
Rusya’nın Komünist müttefiki Çin’de merkezi bulunan ByteDance şirketine ait TikTok, hesaplaşma anıyla karşı karşıya. Romanya’daki tepkiler, Facebook’un Brexit referandumunun ardından yaşadığı süreci ve Cambridge Analytica skandalını hatırlatıyor.
Georgescu’nun yükselişine, dramatik müzik ve altyazılı, akılda kalıcı TikTok klipleri eşlik etti. Koşu pistinde terlerken, rakiplerini judo dövüşünde yere sererken ve geleneksel bir Rumen gömleğiyle ata binerken görüntülendi.
Bükreş’teki Yetkililerin İddiaları
Yüksek Mahkeme: Oylar Yeniden Sayılsın
Romanya Yüksek Savunma Konseyi, siber saldırıların seçimi etkilemeye çalıştığını tespit etti. Konsey, TikTok’un isimsiz bir adayı (Georgescu olduğu varsayılıyor) seçim adayı olarak işaretlemediğini ve videolarının seçim yasalarına göre kategorize edilmediğini belirtiyor. Bu durumun Georgescu’nun sosyal medya görünürlüğünü arttırdığını ve sonuçlara etki ettiğini söylüyor.
Savunma konseyi, TikTok’un Romanya seçim yasalarını ihlal ettiği yönünde daha fazla soruşturma yapılmasını istiyor. Romanya Yüksek Mahkemesi de oyların yeniden sayılmasını talep etti.
TikTok: Farklı Muamele Yok
TikTok, Georgescu’nun farklı muamele gördüğünü reddediyor. Sözcü Paolo Ganino, “Hesabının diğer adaylardan farklı muamele gördüğünü iddia etmek kesinlikle yanlış” diyor. Adayın “TikTok’taki diğer adaylarla aynı şekilde muamele gördüğünü ve tam olarak aynı kurallara ve kısıtlamalara tabi tutulduğunu” ekliyor.
Bağımsız Gözlemcilerin Görüşü
Bağımsız gözlemciler, Georgescu’nun Fransa, Avusturya ve ABD’de popülist adayların iktidarı aldığı gibi radikal sağın oyun kitabına sadık kaldığını ve seçmenleri sosyal medya yoluyla hedeflediğini öne sürüyor.
Brüksel İçin Sınav Ani
Romanya yetkilileri, AB’den destek istiyor. AB, 2022’de Dijital Hizmetler Yasasını (DSA) geçirdi ve bu yasa çevrimiçi platformlara dezenformasyonu önleme yükümlülüğü getiriyor.
Haberlere Güven Azalıyor
Romanya’da haberlere güven oranı %27’ye düştü. TikTok, Rumen politikacıları için 8 milyon kullanıcıyla görmezden gelinemeyecek bir güç oldu.
Şüpheli Artış
Georgescu’nun TikTok takipçi sayısı son aylarda önemli ölçüde arttı. AB’den finanse edilen Avrupa Dijital Medya Gözlemevi’nin verilerine göre 120 milyon izlenme sayısına ulaştı.
Araştırma ve İddialar
Yetkililer, gözlemciler ve TikTok, artışın meşruluğunu araştırıyor. Bazı araştırmacılar ve STK’lar, şu taktiklerin kullanılmış olabileceğini öne sürüyor:
Kaynaklar:
