Kıdem tazminatında tavan değişiyor! Milyonlarca çalışanı yakından ilgilendiren kıdem tazminatında tavan ücret değişiyor. Bu yıl için 8 bin 284 lira olarak belirlenen kıdem tazminatı tavanı Ocak 2022’de 9 bin lirayı geçecek. Beş yıl çalışan biri işten çıkarıldığında 45 bin lira ödeme alacak.
Kıdem tazminatında tavan değişiyor!
EKONOMİ – Kıdem tazminatında tavan değişiyor! Kıdem tazminatını hak edenlere yapılacak ödemelerde üst sınır olan “kıdem tazminatı tavanı” bütün çalışanları doğrudan ilgilendiriyor. Tavan tazminat hesaplamasında maksimum devlet memurunun aldığı maaş esas alınıyor.
Emekli olmayı düşünenler başta olmak üzere çalışanlar için alacakları kıdem tazminatının en fazla ne kadar olacağı bu tavan üzerinden hesaplanıyor. Memurlara toplu sözleşme ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatının yıllık miktarı Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemiyor.
Kıdem tazminatı hak eden çalışana yapılacak ödemelerdeki üst sınıra “kıdem tazminat tavanı” deniyor. Emekli olmayı düşünenler, bazı durumlarda çalışan için alacakları tazminatın en fazla ne kadar olacağı bu tavan üzerinden hesaplanıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca bu yıl için açıklanan tavan 8 bin 284 lira olup, beş yıl çalışan biri işten çıkarıldığında 41 bin 420 lira tazminat alabiliyor.
İşverenin istemesi durumunda kıdem tazminatı tavan miktarı üzerinde ödeme yapmasında bir engel bulunmuyor. Kıdem tazminatının tavana kadar olan kısmı için sadece damga vergisi kesintisi yapılıyor. İşverenler tavan tutarın üzerindeki kısım için kıdem tazminatı ödemeye zorlanamaz.
Sabah’ta yer alan habere göre, tavan tazminat maksimum devlet memurunun maaşını geçemiyor. Bu yılın ocak ayı ile temmuz ayında memurların alacakları zam oranları belirlendiğinden gelecek yıl için tavan tutarın ocak ayında 9100 liraya, 1 Temmuz’dan sonra da 10 bin liraya çıkması bekleniyor.
Tavan miktarı ocak ve temmuz ayı başında belirleniyor. 2020’de 7 bin 639 lira olan tavan tutarı bu yıl 1 Temmuz ve sonrası dönem için 8 bin 284 lira olmuştu. Çalışanlar evlilik, askerlik veya 15 yıl 3600 gün ile işten ayrılacaksa bu haklarını ocak ve temmuz aylarında kullanmaları lehine olur.
En yüksek devlet memuruna yıllık ödenecek minimum emekli ikramiyesine göre hesaplama yapılıyor. Tavanın belirlenmesinde esas olan tutar en yüksek devlet memurunun bir hizmet yılı için alacağı azami emeklilik ikramiye tutarıdır. Toplu sözleşme, hizmet akitleriyle belirlenen kıdemin yıllık miktarı memurlara Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre 1 yıl için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemiyor.
Tavanı aşan tutar için tazminat ödenmiyor. Prime esas kazancı yüksekten bildirilen ve tavan tazminatını aşanların bir yıllık çalışmasının karşılığı olarak alacakları tazminat miktarı maksimum tavan olur. Aşan kısma ödeme söz konusu değil.
Normal koşullarda kıdem tazminatı damga vergisi haricinde bir vergiye tabi tutulmuyor. Çalışan tavan miktar üzerinden aldığında yalnızca damga vergisi (binde 8) ödeniyor. Tavan miktar üzerinde bir ödeme yapıldığında aşan kısım kıdem tazminatı niteliği taşımadığı için gelir vergisi ödeniyor. Gelir vergisi kıdem tazminatının aşan kısmı için söz konusu oluyor.
Peşin ödenmesi esastır. Çalışanın rızası olmadan taksitle ödenmesi söz konusu olamaz. İşveren çalışanın açık ve yazılı onayını alırsa taksitli ödeme yapabilir.
Zaman aşımı süresi 10 yıl olup çalışan bu süre içinde dava açarak tazminatını talep edebilir. Zamanaşımı süresi kıdem tazminatı hakkının doğduğu tarih itibarıyla başlıyor. İş sözleşmesinin sonlandığı tarihten itibaren çalışanın on yıllık sürede kıdem tazminatını talep etmesi gerekiyor.
Vergi vermemesi gerekenler ödedikleri vergiyi geri almak istemeleri durumunda bulundukları il ve ilçelerdeki belediyeye; dilekçe ile başvuruda bulunmaları durumunda vergi iadesini alabiliyor.
Vergi iadesini; beş yıl içinde başvuru yapanlar alabilir.
İş güvencesi, iş sonu ve iş kaybı tazminatları, hizmet ödülü, hizmet primi, ek ödeme, ikramiye gibi tazminatlarda kesilen gelir vergisi iade edilir. 27 Mart 2018’den önce işten anlaşarak ayrılanlar yararlanabiliyor. İşten karşılıklı sözleşme ya da ikale sözleşmesi ile ayrılan vergi iadesine hak kazanacak. Son 5 yılda işinden anlaşmalı olarak ayrılanları kapsıyor.
Konuyu yargıya taşıyanların vergi iadesi alabilmesi için (henüz kesinleşmeyen) davadan feragat etmesi gerekiyor. Davadan feragat edildiğine ilişkin belgelerin vergi iadesine teslim edilmemesi durumunda iade işlemi yapılmıyor.
Gelir vergisinden istisna edilecek kıdem tazminatı tutarı 8 bin 284 lira olup, brüt ücret üzerinden hesaplanması gereken kıdem tazminatından sadece damga vergisi kesintisi yapılıyor.
Kıdem tazminatı gelir vergisine tabi bulunmuyor. Bu nedenle sadece damga vergisi kesintisi yapılabilir. Buna karşın çalışanın borçları nedeniyle tazminat haciz edilebilir.
Faiz ödenmesi söz konusu değil. Davası sürenler kazanmaları durumunda faiziyle birlikte alabilir. Uzlaşma yoluyla vergi iadesini yetersiz bulup dava açanlardan iade edilen tutar geri alınır.
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz?