aklı bir nedeni yokken işten ayrılan çalışan, istifa etmiş sayılır. İstifa halinde işçi bazı haklarını yitirdiği gibi işverene tazminat ödemek zorunda dahi kalabiliyor. Peki işçinin 10 aya kadar geçimini sağlamasına yardımcı olan işsizlik maaşı istifa durumunda alınabilir mi? En çok merak edilen konulardan biri bu.
İŞSİZLİK MAAŞI NASIL ALINIR?
Düzenleme net. İstifa edene işsizlik maaşı bağlanmıyor. Ancak bunun istisnası ‘haklı fesih’ durumudur. Maaşın ödenmemesi veya zamanında ödenmemesi, gerçek ücretin saklanması, mobbing (psikolojik baskı), iyi niyet ve ahlak kurallarına uyulmaması, sağlık gerekçeleri, işçinin onayı olmadan fazla mesai yaptırmak, SGK’ya düşük ücretten bildirim, haklı fesih kapsamına giriyor.
NOTER ARACILIĞIYLA FESİH
Patronun hakaretlerine maruz kalınırsa, işveren işçiye, aile üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, patron işçinin hak ettiği yıllık ücreti kullandırmazsa, çalıştığı işyerinden haklı bir nedenle sözleşmeyi feshedebilir. Ancak feshin bildiriminin noter aracılığıyla yapılmasına dikkat edilmeli.
SON 3 AYDA 120 GÜN PRİM
İşsizlik maaşı alabilmek için son 3 yıl içinde farklı işyerlerinde de olsa en az 600 gün prim ödemek gerekiyor. Yine işten ayrılmadan önceki 120 günde de eksiksiz prim ödenme şartı aranıyor. Maaşın ödeneceği süre prime göre değişiyor. Son 3 yılda 600 gün primi olan çalışan 6 ay, 900 gün primi olan 8 ay ve 1080 gün primi olanlar 10 ay işsizlik maaşı alır.
812 İLE 1623 LİRA ARASINDA DEĞİŞİYOR
İşsizlik maaşı da çalışırken alınan maaşa göre değişiyor. Yüksek maaş alan çalışanların işsizlik ücreti de yükseliyor. Fakat bunun bir sınırı var. Bu sınır brüt asgari ücretin yüzde 80’i kadar. Yani bugün itibarıyla 1623 lira. En düşük asgari ücret de brüt asgari ücretin yüzde 40’ı olan 812 lira olarak uygulanıyor. Bu paradan sadece Damga Vergisi kesilebilir.
EMEKLİLİĞİ GELEN ALAMAZ
Emeklilik, 15 yıl 3600 gün şartı veya 25 yıl 4500 gün şartıyla işten ayrılanlar işsizlik maaşı alamaz. Posta’nın haberine göre, askere gitmek için işten ayrılanlar da askere gidene kadarki sürede işsizlik maaşı alabiliyor. İşsizlik maaşının kalan kısmı ise askerden döndükten sonra alınabiliyor. İşsizlik maaşı için 30 gün içinde İşkur’a başvurmak gerekiyor. Geç başvuru yapılması durumunda alınacak maaşın süresinden düşülüyor.
ÇOCUK VE EŞ İÇİN SAĞLIK
İşsizlik maaşı alanların Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri İşkur tarafından ödeniyor. Kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları çocukları ve eşleri de devlet destekli sağlık hizmetinden yararlanıyor. Ancak bu süreler emeklilik hesabından sayılmıyor. İşsizlik maaşı alırken iş bulanlar hemen bunu İşkur’a bildirmek zorunda. Bildirmeyen tespit durumunda maaşı faiziyle geri öder.
