İspanya’da Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) lideri Pedro Sanchez’in başbakanlığındaki hükümet, ülkeyi 1975’teki ölümüne dek 40 yıl boyunca yöneten eski faşist diktatör Franco’nun mirasını ortadan kaldırma çabasında yeni bir adım attı.
General Francisco Franco’nun yazlık sarayına içindeki sanat hazineleriyle birlikte el koyan İspanya devleti, diktatörün varislerini de saraydan tahliye etti.
İberya Yarımadası’nın kuzeybatısındaki Galiçya bölgesindeki yazlık saraya son bir denetimde bulunmak ve resmen el koymak için gelen Başsavcı Consuelo Castro’yu “Çaldıklarını geri vermelerini sağlayın: Frankoizm bir daha asla” yazılı pankart açmış bir grup karşıladı.
Yazlık sarayın devlet mülkiyetine geçmesi öncesinde geçen yıl Franco’nun naaşı Madrid yakınlarındaki; Şehitler Vadisi’nde bulunan anıt mezardan çıkarılarak sıradan bir mezarlığa taşınmıştı. Önceki solcu hükümetler dönemlerinde de Franco diktatörlüğünün çeşitli sembolleri kamusal alandan kaldırılmıştı.
1893-1907 yılları arasında; yazar Emilia Pardo-Bazan’ın inşa ettiği Pazo de Meiras sarayına geçen yıl aile 5 milyon euro’nun üstünde değer biçtirmişti.
1938’de -İspanya İç Savaşı sırasında- Franco’nun liderliğindeki Milliyetçi Cephe’nin halktan ve yerel meclislerden zorla topladığı paralarla satın aldığı Pazo de Meiras’ı ;1941’de şahsının üzerine geçiren Franco, burayı resmi yazlık sarayı olarak kullanmaya koyulmuştu.
‘Franco’nun şahsı için değil, devlet başkanı için para toplanmıştı’
Eylül 2020’de İspanya yargısı; paraların Franco’nun şahsı için değil, devlet başkanı için toplandığı gerekçesiyle Pazo de Meiras’ın Franco’nun kişisel sahipliğine geçmesinin yasadışı olduğuna karar verdi. Mahkeme, diktatörün varislerine taşınmaz mülkü boşaltmalarını emretti. Varislerin temyiz başvuruları da reddedildi.
Sarayda 700 sanat eseri ve 13 bin kitap var
Mahkeme kararıyla; çıkarılan mülk envanterine göre sarayda Santiago de Compostela Katedrali’nden iki heykel dahil 700 önemli tarihi ve sanatsal eser ile 13 bin kitap var.
Franco ailesinin mülkiyetlerine toptan soruşturma çağrısı
Tarihsel Hafızayı Kurtarma Derneği Başkanı Emilio Silva; “Bu devir teslim, Franco ailesinin mülkiyetlerine yönelik soruşturmanın başlangıcı olmalı” değerlendirmesini yaptı.
Diğer yandan; Pazo’nun bulunduğu Sada’nın belediye başkanı Benito Portela, hem kontes hem feminizmin öncüsü hem de ırkçılık ve Yahudi karşıtlığı savunucu olan çok yönlü sanatçı Emilia Pardo-Bazan’a ithafen sarayın müzeye dönüştürülmesi çağrısında bulundu.