TÜRKİYE ile ABD arasındaki gerilime ve ABD’nin ‘yaptırım uygulama’ tehditlerine rağmen rağmen F-35 programı eksiksiz ilerliyor. Deneme uçuşları yapan Türk pilotlara uçağın en gizli bilgileri ve verileri açıldı. Savunma Bakanlığı sipariş verdiği 36 uçaktan 10’unun ücretinin büyük bölümünü ödedi. Türkiye’nin çıkarılması halinde ise F-35 teslimatları 1,5-2 yıl aksayacak
PROGRAM AKSAMADAN İLERLİYOR… Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alımına karşı Amerika F-35 uçaklarını pazarlık unsuru yaparken, siyasi arenada yaşanan gerilim F-35 programına yansımadı. Türkiye’ye teslim edilen F-35 savaş uçağıyla deneme uçuşlarına başlayan Türk pilotlar, diğer program ortaklarıyla eşdeğer şekilde çalışmalarını yürütüyorlar.
TÜRK PİLOTLARA HERHANGİ BİR KISITLAMA YOK… F-35 programı kapsamında ABD Luke Hava Üssü’nde bulunan Türk pilotlar ve teknik heyet, program ortağı diğer ülkelerin heyetleriyle eşit imkan ve olanaklar dahilinde test sürecini başarıyla sürdürüyor. Türk heyete, gerek uçağın genel sistemine gerekse radar verilerine dair herhangi bir kısıtlama uygulanmıyor.
TÜM GİZLİ BİLGİLER VERİLDİ… Savaş uçaklarına dair tüm gizli bilgiler Türk heyete açılmış durumda. Pilotların uçakla ilgili ilk izlenimleri olumlu olurken, ilk grup bakım ekibi eğitimlerini tamamlayarak Türkiye’ye döndü, yeni bir ekip daha Amerika’ya gönderildi.
10’DAN FAZLA UÇAK İÇİN 1 MİLYAR DOLARLIK ÖDEME YAPILDI… F-35 programı kapsamında 100 adet savaş uçağı almayı planlayan Türkiye, şu ana kadar 36 uçak için sipariş verdi. Siparişler kapsamında ödemeler de yapılmaya başlandı. 10’dan fazla uçak için ciddi miktarda ödeme yapıldı. Bunun da yaklaşık 1 milyar dolarlık bir ödeme olduğu belirtiliyor. ABD ile yaşanan kriz kapsamında henüz ek sipariş vermeyen Türkiye, halen deneme uçuşlarına devam eden ilk uçağın tüm mülkiyet haklarına da sahip oldu. Kongre talebi doğrultusunda ABD Savunma Bakanlığı’nın rapor hazırlığı devam ederken, bu sürecin ilk uçakların Türkiye’ye teslim edilmesine ilişkin sorun oluşturması beklenmiyor.
BİR BUÇUK YIL AKSATIR… Sadece Türkiye değil, F-35 program ortağı diğer ülkeler için de ABD’nin tavrı endişe yaratmış durumda. Çok sayıda F-35 savaş uçağı almış ve çok sayıda da sipariş vermiş olan Avrupa ülkeleri, program ortaklığına dair herhangi bir değişikliği reddederken bunun ihtimali bile tedirginlik yaratıyor, programa dair güven sarsıyor. Bu da ABD Savunma Bakanlığı üzerinde ciddi bir baskı oluşturuyor. Dolayısıyla, şu ana kadar gündeme yansıyan her türlü gelişme siyasi olmanın ötesine geçemeyecek mahiyette görülüyor. Üstelik Türkiye’nin ciddi bir program ortağı olduğu düşünüldüğünde, programdan çıkarılmasının çok da basit olmadığı vurgulanıyor. Uzmanlar, halen uçağa ciddi manada parça katkısı sağlayan Türkiye’nin programdan çıkarılmasının uçak teslimatlarında en az 1.5 -2 yıllık aksamaya sebep olacağını belirtiyor.
