EKONOMİ – Demiryolları özelleştiriliyor. Seçim öncesi raylar yandaşlara kıyak için döşeniyor AKP döneminde yüzde doksanı satılan cumhuriyetin kamusal birikimlerinden biri daha özelleştiriliyor. Cumhuriyet eserleri içerisinde en önemli kurumlardan biri olan Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nda (TCDD) özelleştirmenin rayları döşeniyor.
20 Nisan 2023 tarihli Resmi Gazete’de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla, “Kamu Hizmeti Yükümlülüğü Kapsamında Desteklenecek Demiryolu Yolcu Taşıma Hatları ile Kamu Hizmeti Yükümlüsü Tren İşletmecisinin Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik”in yayımlanmasına karar verildi.
Yönetmeliğe göre, TCDD’ye ait demiryolları hatlarının işletme hakkı devredilecek.
Ulusal demiryolu altyapı ağına bağlı olmayan hatlarda verilen şehir içi toplu yolcu taşımacılığı hizmetleri, tarihi ve turistik amaçla verilen yolcu taşımacılığı hizmetleri ile banliyö yolcu taşımacılığı hizmetleri yönetmelik dışı bırakıldı.
Diğer yandan ulusal demiryolu altyapı ağına bağlı olan hatlarda 120km/s’ye kadar hız yapabilen demiryolu taşımacılığı araçları ile verilen, kalkış ve varış noktası ile güzergâhı aynı ilin sınırları içinde kalan ya da mücavir il sınırlarında seferi biten, çok sayıda duraktan yolcu iniş ve binişinin sağlandığı, günlük sefer sayısı çok fazla olan taşımacılık hizmetleri yönetmelik kapsamında bulunuyor.
Bu madde, Marmaray’ın da özelleştirilebilmesine imkân sağlarken, işletme hakkını alacak şirketlere yolcu garantisi verilip verilmeyeceğine dair bilgi yönetmelikte yer almadı.
Ancak TCDD kaynakları, AKP döneminde yapılan havalimanı ve otoyollar da olduğu gibi demiryolu özelleştirmesinde de, işletmeci şirkete yolcu garantisinin verilmesine neredeyse kesin gözüyle bakıyor.
AKP döneminde borç batağına sürüklenen TCDD’nin bu durumu ise özelleştirilmesine zemin hazırlama olarak yorumlanıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın, Ağustos 2022’de yayımladığı Kamu Borç Yönetimi Raporu’nda TCDD, Hazine borçlusu beş KİT içinde en borçlu kuruluş olarak öne çıkmıştı. KİT’lerin toplam 6 milyar 400 milyon TL’lik Hazine borcunun 5 milyar 299 TL’si TCDD’nin borçlarından oluştu. TCDD’nin Hazine borcunun KİT’lerin toplam Hazine borcuna oranı yüzde 82 oldu.
Kaynak: Yeniçağ- Fatih Ergin