Operasyonel araç kiralama sektörü Türkiye’de son yıllarda ciddi bir büyüme ivmesi kazanırken, bu alanda faaliyet gösteren kimi büyük firmalar kontrolsüz büyümeden kaynaklı iflas etmekten kurtulamadı.
Son dönemlerde iflasını açıklayan firmaların holding binaları boşaltılırken, hem araç kiralayanların hem de firmanın borçlu olduğu bankalar ve diğer alacaklıların muhatap bulamaması konusu yeni sorunları da beraberinde getiriyor.
Şirket kepenk kapattı bazı arabalar kiralayanlarda kaldı
Kiralama şirketlerinin iflasının ardından kimi araç kiralayan müşteriler otomobilleri teslim etmedi. ‘Muhatap bulamadıkları’ iddiasıyla araçlarını götürmeyen vatandaşların aradan aylarca geçmesine rağmen herhangi bir ücret ödemeden kullanıma devam ettikleri ortaya çıktı.
Bankalarla araç kullanıcıları arasında köşe kapmaca
Araç firmalarına yüksek miktarlı kredi kullandıran bankalar da süreçten olumsuz etkilendi. Verdikleri kredileri ‘batık’ hanelerine yazan bankalar, kullandırdıkları krediler karşılığında firmanın arabalarına el koyma yönünde hukuki girişimlerde bulundu.
Mahkemeden bu yönde karar aldıran bazı bankaların, kullanıcıları tarafından teslim edilmeyen araçların peşinde olduğunu öğrenildi. Bu araçların bankanın tasarrufuna geçtikten sonra satılması bekleniyor.
6 aylık ücretini peşin verdim
İflasını açıklayan ve Türkiye’de yetkili tek bir yöneticisi olmayan bir şirketten araç kiralayan bir vatandaş yaşadıklarını yenisafak.com’a anlattı.
6 aylığına Mercedes C sınıfı bir araç kiraladığını ve parasını peşin verdiğini anlatan kullanıcı, “Aracı kiraladığım şirketin iflas ettiğini medyaya yansıyan haberlerden öğrendim. Bir kaç kez genel merkezi aradım ancak kimseye ulaşamadım. Aradan geçen zaman içerisinde de beni arayan bir kişi dahi olmadı” dedi.
En yakın duraktan otobüse binerim
Arabayı kullanmaya zevkle devam ettiğini anlatan vatandaş, şöyle devam etti:
“Tabi burada en önemli sorun aracın üzerinde yakalama kararı olup olmadığını bilmemem. Büyük ihtimalle banka kullandığım araçla ilgili yasal girişimlerde bulundu.
Tabi ki bu, ilk polis çevirmesinde aracın bağlanması anlamına geliyor. Aracı polis bağlarsa yapacak bir şeyim yok. En yakındaki duraktan otobüse binip evime dönerim.
Ancak karşımda tek bir muhatap bile yokken de arabayı gidip bir yerlere teslim etmek niyetinde değilim.”
Hukukçulara göre teslim etmemek suç
Konunun hukuki boyutunu değerlendiren Avukat Mustafa Şahin, “Şirketler ölmez, iflas masasına geçer” diyerek süreci şöyle anlattı:
“İflas masası da şirketin sahip olduğu malları satar ve buradan gelen parayı alacaklılara öder. Yani şimdi iflas masasının hedefinde firmanın piyasadaki araçlarını bulmak var.
Vatandaşın ‘muhatap bulamadım’ demesi doğru bir yaklaşım değil. Hukuken aracı daha önceki sözleşmede belirtilen günde teslim etmesi gerekli.
Sürücü fiili durumdan istifa etmek istese de arabanın trafik ekiplerince bağlanmasının ardından iflas masası farklı bir yol izleyebilir. Yani aradan geçen sürenin, fazladan kullanımın parasını isteyebilir.”
Türkiye’de araç kiralama sektörü ne durumda?
Operasyonel araç kiralama sektörü 2017’de araç sayısını yüzde 10,6 artırdı.
Sektörün aktif büyüklüğünün 29 milyar TL’nin üzerinde olduğunu belirtilirken, operasyonel kiralamadaki itici gücün ise finans ve ilaç sektörü olduğunu kaydedildi.
