Avrupa’da von der Leyen krizi… Covid aşısında yolsuzluk suçlaması

Avrupa Parlamentosu’ndaki (AP) Sol grup, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanlığı için yarın güvenoyu yoklaması yapılacak Ursula von der Leyen’in yolsuzluğa karıştığı iddiaları gerekçesiyle adaylığını eleştirerek başkan seçilmemesi gerektiğini savundu.

Sol grup, AB Adalet Divanı’nın “von der Leyen yönetiminin Covid-19 aşı anlaşmalarında şeffaf davranmadığı” kararına ilişkin paylaşım yaptı. Paylaşımda, Divan’ın aldığı kararla von der Leyen’in görev süresince şeffaflığı sağlama konusunda “başarısızlığını ifşa ettiği” yorumu yapılarak, “AB, gizli anlaşmaları değil kamu yararını savunan bir başkanı hak ediyor” ifadesine yer verildi.

Grubun paylaştığı görselde von der Leyen’in fotoğrafının üstünde “Ursula von der yalan söylüyor” ibaresi kullanıldı.

Sol grup mensubu milletvekili Jonas Sjöstedt, alınan kararın “von der Leyen’in AB Komisyonu başkanlığına neden uygun olmadığının çeşitli nedenlerinden biri olduğunu” belirtti. Sol grubun Belçikalı milletvekili Marc Botenga da karara ilişkin tüm belgelerin yayımlanmasını talep etti.

AP’de yeni kurulan aşırı sağcı Egemen Ulusların Avrupası grubunun temsilcisi de Genel Kurul öncesi söz alarak, alınan karar ve yürütülen soruşturma nedeniyle von der Leyen’in AB Komisyonu Başkanlığı için aday olmaması gerektiğini savundu.

DAVA AÇILMIŞTI

AB Komisyonu, 2020’den itibaren Covid-19 salgınıyla mücadelede bazı ilaç ve aşı üreticilerinden yüksek miktarlarda aşı temin etti. AB’nin Pfizer ile 1,8 milyar doz aşı için 35 milyar avroluk anlaşmaları oldu. Sözleşmelerin tam bedeli, ticari sır olduğu gerekçesiyle resmen açıklanmadı.

Aşı temin görüşmeleri sırasında von der Leyen ile Pfizer Üst Yöneticisi (CEO) Albert Bourla arasındaki telefon mesajlaşmaları, von der Leyen hakkındaki iddiaların başlangıcını oluşturdu. Mesajların içeriğini açıklaması için AB yönetimine çağrılar yapıldı ancak AB yönetimi, bu mesajlaşmaları kamuoyuyla paylaşmayı reddetti.

Von der Leyen hakkında Pfizer şirketi ile Covid-19 aşısı temini için yapılan anlaşmalarda, “görevi ve ünvanı kötüye kullanmak” gibi çeşitli suçlamalarla dava açıldı. Bu süreçte von der Leyen’in, Pfizer CEO’su Bourla ile iletişim kayıtlarının incelenmesi istendi, “görevi ve ünvanı kötüye kullanma”, “kamuya ait belgeleri yok etme” gibi iddialar da gündeme geldi.

Ayrıca AB’nin bütçesine yönelik suçlarla ilgili cezai soruşturma ve kovuşturmalardan sorumlu savcılık makamı EPPO, AB Komisyonunun ilaç firmalarından milyarlarca avroluk Covid-19 aşısı alımı hakkında soruşturma başlattı. EPPO, aşı satın alınmasının AB’nin mali çıkarlarını ilgilendiren bir konu olduğunu ve soruşturmayı yürütmenin kendi yetkisinde olduğunu savunuyor.

Öte yandan AB Adalet Divanı, bugün von der Leyen yönetiminin Covid-19 aşı anlaşmalarında “şeffaf davranmadığına” hükmetti.